مقدمه:
تاریخچه پیدایش :
اگرچه محیط کار وارتباط آن باتندرستی نیروی کارازروزگاران پیشین شناخته شده است، امادرگذشته اقدامی درخور توجه درمورد حفاظت نیروی کار دربرابر خطرات شغلی انجام نمی پذیرفت. مطالعه شرایط کاردرمعادن طلا، نقره وسرب دریونان ومصرباستان نشان دهنده عدم توجه بسنده به مسئله سلامت وایمنی کارگران می باشد وازآنجا که دربسیاری موارد برای استخراج معادن ازبردگان وزندانیان استفاده می‌شده است،حکومت‌هاهیچ گونه مسئولیتی دربرابر افراد نداشته وکاردرچنین جاهائی رادرواقع نوعی تنبیه ومجازات می‌دانستند. به تدریج شرایط حاکم برمحیط کاردگرگون شد وافرادبه اندیشه حفاظت ازخودافتادند وکارفرمایان درصدد حفظ وتأمین تندرستی نیروی کاربرآمدند.
یکی ازنخستین شواهد کنترل مخاطرات کارمربوط به دوران روم باستان درسده دوم پیش ازمیلاد است. درآن زمان معدن‌چیان بااستفاده ازپارچه‌ای جلودهان خودرامی‌بستند تاازاستنشاق گردوغبار جلوگیری نمایند. درهمین زمینه، پزشکان ودانشمندانی چند پابه میدان گذاشتند وگامهایی جهت اعتلای تندرستی نیروی کاربرداشتند. نخستین باربقراط درسده چهارم پیش‌ازمیلادمسمومیت کارگران باسرب راتشخیص داد.نخستین کتاب معتبردرطب کاردرسال1700به وسیله«رامازینی»که اورا پدرطب کارمی‌نامند منتشرشد. اونخستین فردی بودکه به پزشکان توصیه کرددرضمن پرسش‌های خودازبیمار، پیشه اورانیز جویا شوند،زیراممکن است ارتباطی نزدیک میان شغل فرد وبیماری وی وجود داشته باشد.اومطالعاتی باارزش برروی معدن‌چیان،کیمیاگران،شیشه‌سازان،نقاشان،آهنگران ودباغان انجام داد.
پس ازانقلاب صنعتی (درنیمه دوم سده هیجدهم)،صنعت وفن‌آوری رشدی چشمگیریافت،امابرخلاف بهبود وضع زندگی، افزایش سطح تولید وراحت‌ترشدن کارها، که ناشی ازپیشرفت علمی وفنی بود،مشکلات وگرفتاری‌های بسیاری برای انسان بوجودآمد وسبب شد که انسان معاصر درمعرض خطرات وتهدیدهای بی‌شماری قرارگیرد که ازآن جمله میتوان به بیماری‌هاوحوادث ناشی ازکارو کهولت‌های زودهنگام،که دراثرشرایط نامناسب کاری ایجاد می‌شوند،اشاره کرد.
پیدایش چنین مشکلات ومعضلاتی نیازشدید واساسی به فراگیری ورعایت اصول ایمنی وبهداشت کار رانمایان ساخت وانسان رابرآن داشت تادرصدد چاره‌جوئی‌های بنیادین برآید وبرای حفظ نیروی انسانی وتأمین تندرستی،ایمنی وبهداشت آن تدابیری بیندیشد وبامسئله به گونه‌ای علمی ونهادین برخورد کند. به این ترتیب، نظام علمی نوینی به نام بهداشت حرفه‌ای روبه تکامل گذاشت.امروزاین علم تمام مسایل گوناگون پزشکی ، بهداشتی وایمنی درهرپیشه‌را دربرمی‌گیرد.روشن است که تعریف یادشده دربرگیرنده تمام افرادی که به گونه‌ای دربخش تولید یاخدمات اشتغال دارند، (همانند کارگران،کشاورزان، معلمان،کارمندان،زنان خانه‌دارو ... ) می‌شود.
درمحیط‌های صنعتی باوجود ماشین‌آلات وابزار فراوان، غالباً کارگران درمعرض خطرات گوناگون قراردارند. باپیشرفت فن‌آوری وافزایش کاربرد ماشین درتولید نیز مخاطرات واحتمال بروز حوادث دراین گونه محیط‌ها فزونی می‌گیرد.ایمنی صنعتی علمی است که درپیش گیری ازبروز حوادث درمحیط کاربه یاری انسان می‌شتابد وهمواره درراستای حفاظت وحراست ازنیروی کاروسرمایه گام برمی‌دارد.
محتوای ایمنی صنعتی:
اصولاًایمنی صنعتی رشته‌ای گسترده است که به مجموعه تدابیر، اصول ومقرراتی گفته می‌شود که بابه کارگرفتن آنها میتوان نیروی انسانی وسرمایه رادربرابر خطرات گوناگون درمحیط‌های صنعتی به گونه‌ای مؤثر وکارا نگهداری کرد وبه این وسیله یک محیط کار بی‌خطر وسالم برای افزایش کارایی کارکنان به وجود آورد.
تعریف علمی ایمنی عبارت است از «میزان درجه دوربودن ازخطرات». واژه «Hazard»که درتعریف علمی ایمنی آمده است درواقع شرایطی است که دارای پتانسیل رساندن آسیب به کارکنان،تجهیزات، وساختمان‌ها ، ازبین بردن مواد یا کاهش کارآئی دراجرای یک وظیفه ازپیش تعیین شده میباشد. هنگامی که«Hazard » وجود دارد، امکان وقوع اثرات منفی یادشده وجود خواهد داشت کلمه «Danger» گویای قرار گرفتن درمعرض یک « Hazard » است . به این ترتیب، ایمنی متضاد «Danger» بوده ودرصدد حذف خطرات بالفعل موجود درمحیط کار میباشد.
ایمنی بطور صددرصد ومطلق وجود نداردوعملاً هم هیچ‌گاه حاصل نخواهدشد.ازاین روست که گفته می‌شود ایمنی حفاظت نسبی دربرابرخطرات است. یک مکان ،یک کارمعین ویایک دستگاه زمانی ایمن انگاشته می‌شود که احتمال خطر مرگ، مجروح شدن ویاابتلا به بیماری برای کسانی که درآنجا بوده یاباآن دستگاه کار می‌کنند درحد قابل قبول پایین باشد.اگر این احتمال درمحیط کار بادستگاهی ازحد قابل قبول بیشتر باشد آن محل یادستگاه غیرایمن تلقی می‌شود.به این ترتیب تعریف ایمن وغیرایمن به طوردقیق ومطلق ممکن نیست وبه حدود ومیزان قابل قبول بستگی دارد. میزان خطرقابل قبول درمحیط‌های مختلف وزمان‌های گوناگون متفاوت است وبه طورکلی، میتوان گفت که میزان خطر قابل قبول باپایین آمدن سطح ایمنی ، افزایش وبا افزایش سطح ایمنی، کاهش می‌یابد.
باتوجه به تعریف ایمنی ، مهندسی ایمنی عبارت است از "مقررات یا نظامی که برای کاهش وقوع حوادث ازطریق حذف یاکنترل خطرات به کارروند."
درمهندسی ایمنی صنعتی که برای ایمن کردن محیط کارمورد توجه قرار می‌گیرند عبارتند از :
1-پیشگیری ازحوادث 2-عوامل انسانی 3-طراحی وجانمایی دستگاه‌ها 4-مدیریت وراهبری ایمنی 5-آموزش 6-بازرسی ونظارت
اطلاعات عمومی کارخانه:
نام کارخانه: شرکت بهنوش ایران (آبجواسکول بین‌المللی سابق )
آدرس کارخانه: تهران،کیلومتر9 جاده‌مخصوص کرج،روبروی پارس‌خودرو،خیابان شهید محمود پوری
مساحت کارخانه:6/6 هکتار
مالک : (سهامی عام ) وابسته به بنیاد مستضعفان وجانبازان انقلاب اسلامی
تعداد شیفت کاری:3
سال تأسیس کارخانه : 15/2/1345
ظرفیت تولید درسال : 55 ملیون بطری که حدوداً روزانه 200 تا 220 هزار بطری تولید دارد.
محصولات : ماءالشعیر، عصاره مالت ، دلستر
تعداد کارگران : 450 نفر کارگر وکارمند به طور دائم مشغول به کارهستند ودرفصول کار، درصورت لزوم 200 تا 300 نفر به صورت قراردادی مشغول به کار می‌شوند.
فصل اول:
تاریخچه وفرآیند تولید
تاریخچه کارخانه :
آخرین کارخانه آبجوسازی تهران ومدرن‌ترین آن شرکت مالتای ایران بانام اسکول میباشد که درتاریخ 15/2/1345 باظرفیت 100 هزار بطری نیم‌لیتری درروز وسرمایه 400 میلیون ریال شروع به کار نمود ودرسال 1353 اولین آبجوی قوطی رابه بازار عرضه نمود. پیش ازانقلاب تولید شرکت عبارت بود ازآبجو، اما درسالهای اخیر باهدف تولید ماءالشعیر وفراورده‌های جو، ایجاد مزارع جو وانواع نوشابه فعالیت خودرا چه ازنظر کمی وچه ازنظر کیفی متحول ساخته است.
این کارخانه توسط سناتور "رضایی" وکشور اسرائیل ساخته شده است. ودراصل مالکیت این املاک خصوصی بوده وقبل ازانقلاب ، مصادره شده وزیر نظر بنیاد مستضعفان به فعالیت خودادامه می‌دهد. این شرکت استاندارد بهداشتی وصنعتی رادرکلیه مراحل تولید رعایت کرده ودارای مهراستاندارد درزمینه تولیدات مختلف است.این شرکت مجهزبه آزمایشگاه‌های پیشرفته کنترل کیفی درزمینه شیمیایی، میکروبیولوژی وتحقیقات بوده است که مراحل مختلف تولید وانتخاب بهترین مواداولیه راکنترل می‌نماید
تاریخچه تهیه آبجو:
آبجو مانند شراب اززمانهای بسیار قدیم شناخته شده است. ازاسناد تاریخی که بدست آمده معلوم گردیده است که سومری‌ها وآشوری‌هاحدود 5000 سال قبل مشروبات الکلی که ماده اولیه آنان راغلات تشکیل می‌داده تهیه می‌نمودند.
ازشغلهای برجسته‌ای که ازمصریهای قدیم به یادگارمانده است مسلم گردیده که این قوم درحدود 4000 سال قبل به فن آبجوسازی آشنایی داشته‌اند.
درعهد عتیق تاقرون وسطی جوراتخمیر کرده ونوشابه‌ای ازآن می‌ساختند که معرف اولیه آبجوی امروزی است وبه نام "سرواز" یا "شراب جو" نامیده شده است.
"هکاته دومیله " که درقرن 6 پیش ازمیلاد مسیح زندگی می‌کرده است. ازنوشابه‌ای که بوسیله مخمر وازجو تهیه می‌شد، سخن رانده است .بقراط حکیم که درسالهای 361 تا 460 قبل ازمیلاد مسیح زندگی می‌کرده است، کتابی درباره تهیه مشروبات مختلف ازجوبه رشته تحریر درآورده واین نوع مشروبات رابرای تقویت بدن ورفع بی‌خوابی تجویز می‌کرده است.
درشهر یلوس ازشهرهای مصر قدیم شرابی ازجوبه نام "یلوس" یا "دی‌توم " می‌ساخته‌اند که شهرت به‌سزایی داشته ودراغلب شهرهای این مملکت مصرف می‌شده است. درهمان زمان، آبجوهای مشهوردیگری به نام "نوتابل وطبس" وجود داشته است.
درمورد گسترش صنعت آبجو سازی درسایر ممالک عقاید نویسندگان متفاوت است. بعضی معتقدند که چون دریونان وروم که جزء ممالک بسیار مترقی بوده‌اند، مدارکی که دلالت به تهیه آبجو نماید، بدست نیامده است. احتمال می‌رود که صنعت آبجوسازی ازطریق شمال آفریقا به اروپا، توسعه یافته باشد. درقرن 19 میلادی ، مطالعات علمی روی آبجو منجر به تغییرات مناسبی ازنظر تکنولوژی درکارخانه‌های آبجوسازی گردید.به طورکلی تغییرات اساسی روی آبجوازسال 1876 بامطالعات پاستور آغاز گردید.این دانشمند ثابت کرد که بیماریهای آبجو به علت وجود موجودات ذره‌بینی بنام میکروب میباشد. پاستور برای جلوگیری ازاین بیماریها روش پاستوریزاسیون راابداع کرد.به طورکلی تهیه آبجوی مرغوب منحصراً برپایه دانستنیهای علمی برمحققین، مجهول است.
تهیه آبجودرایران ازسال 1306 ، درشهر تبریز باتأسیس کارخانه "باواریا" شروع شد. کلیه عملیات مربوط به تهیه وبطری نمودن محصول درشهر تبریز بادست وباروش کاملاً ابتدایی انجام می‌گرفت. ظرفیت آن به علت تعصبات مذهبی ومحلی وعدم امکانات لازم به‌حدود200 بطری درماه بوده است.درسال1312 یعنی 6 سال بعد،شخصی به نام "ساهاکیان" کارخانه آبجوسازی دیگری درشهر تبریز بانام "ستاره" دایر نمودکه ازهرنظرمشابه کارخانه اولی بود. 2سال بعد یعنی درسال 1314 کارخانه آبجو سازی باواریا باستاره ادغام وتوأماً شروع به بهره‌برداری نمودند.