گزارش کارآموزی شرکت مادبافت

کاردانی پیوسته ( صنایع نساجی)

پیش گفتار :

 با سلام حضور استادان و دلسوزان رشته ی صنایع نساجی، دومین رشته نیاز انسان که از بدو تولد تا مرگ همراه انسان خواهد بود و فعالان آن که همیشه در بالا بردن معلومات و آموزش آن تلاش می کنند و از هیچ نوع کمکی که موجب بالا رفتن یکی از پایه های صنعت می گردد دریغ نمی کنند.

 اینک بعد از 3 سال آموختن تجربیات عزیزان و استادان در مکان علمی و فرهنگی خود را برای ورود به عرصه ی تلاش آماده می کنیم تا جزئی از تلاش گران و کاردانان میهنمان گردیم.

 با شروع این پایان، دست به قلم خواهیم برد برای نمایش دانسته های خویش و آماده سازی خود برای آینده، شاید مفید باشد برای ایران.

 ضمناً از زحمات استادانی چون دکتر قرنجیک، مهندس محرابی پیرکهن، زمانی ابیانه و نیز دلسوز آفرین جناب مهندس سادگی تشکر و قدردانی به عمل می آید تا موجبات خشنودی خویش را از شغل پیامبران به دست آوردند.

 این گزارش کارآموزی که در حال حاضر در مدنظر شما قرار گرفته است حاصل 40 روز کار مفید و کسب تجربه در شرکت ماد بافت می باشد که نشان دهنده ی جزئی از فعالیت ها و مسائل و مشکلات و سیستمهای مورد استفاده در این شرکت و خطوط تولید آن می باشد.

 حال با بازدید این گزارش می توان تا حدی با این شرکت و جایگاه آن در صنعت معلوماتی را به دست آورد.

 این شرکت که در زمینه ی صنایع نساجی فعالیت دارد در بخش چاپ و تکمیل صنایع نساجی فعالیت می کند و پارچه هایی با ارزش اقتصادی پایین با ورود به این کارخانه و اعمال مواردی چند بر روی خصوصیات آن و تغییرات اصلاحی با خروج از خط تولید دارای ارزش افزوده ای می گردند که می توان آن ها را به بازار فروش ارائه کرد.

 2 ) مقدمه :

 کلیات صنعت نساجی :

بشر در ابتدا برای تهیه لباس و پوشاک و محافظت از خود در مقابل سرما و‎ ‎گرما صنعت نساجی را به وجود آورد. سپس زیرانداز و روانداز خود را به یاری این صنعت ‎تهیه کرد و امروزه نه تنها انواع پوشاک و فرش و موکت را به یاری صنعت نساجی تهیه‎ ‎می‌کند بلکه برای ساخت ترمز ماشین،‌ شریانهای مصنوعی، جاده‌ها، هواپیما‌ها و‎ ‎سایت‌های فضایی به منسوجات نیاز است

نساجی، هنر بافتی است که در آن برای تولید پارچه، دو مجموعهٔ مجزا از نخ‌ها و رشته‌ها که تار و پود نامیده می‌شوند، در هم بافته شوند. رشته‌های تار در قطعهٔ پارچه به صورت طولی، و رشته‌های پود در عرض از این سو به آن سو می‌روند.

دانش نساجی در مورد الیاف و نخ‌های کاربردی در صنایع نساجی، پارچه‌های بافته‌شده، منسوجات بی‌بافت، پوشاک، کاربردهای غبر پوشاک از تولیدات نساجی، روش‌های تولیدی و کنترل کیفی مرتبط، به تحقیق می‌پردازد.

صنعت نساجی در بخش‌های زیر فعال است:

تولید الیاف نساجی مصنوعی،

تولید نخ از الیاف نساجی طبیعی یا الیاف نساجی مصنوعی و یا ترکیبی از آنها،

تولید پارچه بافته شده از نخ،

تولید منسوجات بی بافت از الیاف یا نخ،

رنگرزی پارچه، چاپ پارچه و تکمیل پارچه،

تولید منسوجات خاص مورد نیاز در سایر صنایع،

فعالیت‌های مشترک تحت عنوان خوشه، یکی از رویکردهای توانمندسازی این صنعت است.

در صنعت نساجی الیاف به سه دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

الیاف طبیعی "Natural fibers" الیاف طبیعی شامل دو بخش الیاف نباتی و الیاف حیوانی می‌باشند.

الیاف نباتی مانند: پنبه، کتان، کنف، رامی و الیاف حیوانی مانند: پشم و ابریشم

الیاف کانی "Mineral fibres": الیاف کانی الیافی هستند که مواد اولیه آنها از کانیها بدست می‌آیند مانند الیاف شیشه‌ای و الیاف فلزی.

الیاف مصنوعی که شامل دو دسته می‌باشند: یکی الیافی که منشا طبیعی دارند ولی توسط انسان دوباره تهیه می شوند مانند ویسکوز ، استات و تری استات که هر یک ریشه سلولزی دارند. و دیگری الیاف سینتتیک یا مصنوعی که از مشتقات نفتی تولید می‌شوند مانند: نایلون ، داکرون ، ارلون یا بطور کلی پلی آمیدها ، پلی استرها ، پلی اورتانها ، پلی اکریلونیتریل ، پلی وینیل کلراید و ... .

 کلیات صنعت چاپ در نساجی :

تعریف چاپ

به تصاویر، نقوش و مطالبی که در اثر فشار به روی سطوحی مانند کاغذ ، پارچه، فلز و غیره انتقال داده شده باشند چاپ می گویند

معمولا هر نوع محصول تولیدی را براساس یک عامل دسته بندی می کنند برای مثال چینی آلات شامل تمامی تولیداتی است که ماده ی اولیه آن ها از چینی است و یا منسوجات شامل تمامی تولیداتی است که از روش بافندگی در ساخت آنها استفاده شده است . به همین ترتیب محصولات چاپی نیز به گروهی از محصولات گفته می شود که نسبت به روش تولید آنها یعنی چاپ؛ گروه بندی شده اند به عبارت دیگر در تمامی تولیدات چاپی که به این نام شناخته می شوند چاپ کردن روش تولید مشترک است

چاپ کردن شامل انواع روش هایی است که در آن ها با استفاده از نیروی فشار اطلاعات مورد نظر از روی فرم به روی سطوحی مانند کاغذ، پارچه و غیره انتقال داده می شود

ساده ترین و قدیمی ترین روش چاپ که هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرد روش استفاده از ابزار بسیار ساده ی مهر مانند است.

روش چاپ با پارچه توری اسکرین

معروفترین نوع کلیشه که به دلیل سادگی روش کار با آن اکثرا آشنائی با آن را خیلی ها دارند سیلک اسکرین است. که تشکیل شده از یک پارچه توری شکل که با پوشاندن یا مسدود کردن قسمتی از منفذهای پارچه و باز بودن قسمتی از آن طرحی ایجاد میکنند که در صورت عبور مرکب از آن طرح بر روی قطعه کار منتقل میشود.

ترانسفر

چاپ ترانسفر ، یکی از مدرنترین طرق چاپ با کیفیت بسیار بالا و سازگار با محیط زیست بدون کمترین ضایعات زیست محیطی میباشد که برخلاف چاپ های متداول روی پارچه که مقادیر زیادی آلودگی آب و بالنتیجه محیط را دارند عمل چاپ را انجام میدهد و روش تولید بدین ترتیب است که کاغذ چاپ با مرکب مخصوص چاپ شده و سپس با حرارت بر روی پارچه های رومبلی , پرده ای , لباسی ( مردانه و زنانه ) و همچنین فلز , چوب , سرامیک PT و غیره منتقل میگردد .

با این روش بر اثر پیوند شیمیایی بین مرکب و پارچه کیفیتی بوجود می آید که نقشها و تصاویر در برابر سایش و تابش نور انواع پاک کننده ها مقاوم می باشند وکاغذ باقی مانده پس از چاپ برای بسته بندی های کادوئی مورد مصرف قرار میگیرد لذا هیچگونه ضایعاتی از این نحوه تولید باقی نمی ماند .

 کلیات صنعت تکمیل در نساجی :

مقدمات تکمیل کالای نساجی

تمام پارچه‌های نساجی پس از خروج از سالن بافندگی کم و بیش دارای مقادیری ناخالصی و عیوب می‌باشند. لذا لازم است به منظور آماده کردن پارچه برای عملیات تکمیل اصلی آنرا تحت عملیات مقدمات تکمیل قرار داد. مانند توزین و متراژ پارچه ، کنترل عیوب پارچه ، گره گیری ، رفوگری و گرفتن ناخالصیها بخصوص در مورد پارچه‌های پشمی که دارای ناخالصیهای سلولزی و خرده چوب و ... می‌باشد.

روشهای تکمیل کالای نساجی

عملیات و کارهای تکمیل در نساجی برای افزایش نرمی زیر دست ، درخشندگی و بطور کلی افزایش مرغوبیت پارچه می‌باشد. عملیات تکمیل بستگی به چند عامل مهم دارد که عبارتند از: نوع الیاف ، ویژگی فیزیکی الیاف ، ابلیت جذب مواد گوناگون شیمیایی ، حساسیت الیاف نسبت به مواد تکمیل. عملیات تکمیل در مجاورت رطوبت ، دما و فشار معمولا به سه روش انجام می‌گیرد:

روشهای مکانیکی: مانند تراش پارچه ، خار زدن ، اطو کردن ، پرس کردن و ... .

روشهای شیمیایی: مانند تکمیل رزین ، سفید کردن و مقاوم کردن پارچه در برابر آتش و غیره. در این روش معمولا در اثر فعل و انفعالات شیمیایی حاصل بین لیف و ماده شیمیایی مصرف شده عمل تکمیل بدست می‌آید و یا اینکه ماده شیمیایی مصرف شده در اثر رسوب کردن و یا اضافه شدن در روی پارچه ، باعث تغییر در خواص پارچه می‌شود، مانند آهار دادن پارچه پنبه‌ای با محلول مواد پلیمری.

روشهای مکانیکی- شیمیایی: در این حالت از روشهای مکانیکی و شیمیایی بطور توام بهره گرفته می شود، مانند بشور و بپوش کردن پارچه و یا تثبیت حرارتی پارچه.

انواع تکمیل

تکمیل موقت

در این نوع تکمیل ، کالا را به منظور خاصی تحت عملیات تکمیلی قرار می‌دهند بطوری که اثر تکمیلی آن در عملیات بعدی مثل شستشو و غیره از بین می رود، مانند آهار دادن پارچه‌های پنبه‌ای برای عملیات بافندگی و شستشوی آهار پس از خاتمه عملیات بافندگی.

تکمیل دائم

در این نوع ، اثر تکمیلی تا زمانی که پارچه حالت خود را از دست ندهد (مخصوصا در مقابل شستشو و پوشش) باقی خواهد ماند، مانند رسوب دادن رزینهای مصنوعی مثل استرها و اترهای سلولز در روی پارچه و یا کلرینه کردن کالای پشمی یا تکمیل با فرمالدئیدها.

تکمیل ثابت

در این نوع ، اثر تکمیل مادام العمر در روی کالا باقی می‌ماند و حتی بعد از اینکه پارچه حالت و ماهیت خود را به عنوان پارچه خارجی از دست بدهد، آثار تکمیل در آن باقی خواهد ماند. مانند پلیمریزه کردن بعضی از منومرهای اکریلیکی در روی زنجیرهای اصلی مولکولهای پارچه‌های سلولزی و یا پروتئینی

شستشوی کالای نساجی

عمل شستشو ، اولین عمل تکمیل مرطوب می‌باشد و به منظور بر طرف کردن مواد خارجی مانند روغنهای ریسندگی ، واکسها و ناخالصیهای قابل حل در محلولهای شستشو انجام می‌گیرد. عملیات شستشو عبارتست از عمل کالا با پاک کننده‌های مناسب همراه با مواد قلیایی و یا در غیاب مواد قلیایی. در صورت استفاده از صابون برای عملیات شستشو ، احتیاج به آب نرم می‌باشد. ولی برای پاک کننده‌های مصنوعی چگونگی سختی آب اهمیت ندارد. همچنین برای اصلاح سفیدی پارچه و شفافیت رنگ الیاف آن عمل شستشو انجام می‌گیرد.