تاریخچه :
این تحقیق در رابطه با شرکت بسته بندی پاژپارس می باشد که اندک زمانی از تاسیس این شرکت می گذرد که ساخت آن در سال 82 شروع و در سال 83 به بهره برداری رسیده است و پرسنل آن 104 نفر می باشد و محل کارخانه در شهرک صنعتی چناران کیولمتر 50 مشهد می باشد و دفتر مرکزی آن واقع در مشهد بلوار خیام , خیام 10 , نبش زنبق می باشد که در این دفتر 10 نفر حضور دارند. در شرکتهای خصوصی به استثناء مدیری و مدیران آن بقیه پرسنل آن کارگر می باشند اما در شرکتهای دولتی به این اشخاص کارمند گویند و این تفاوت بین شرکتهای خصوصی و دولتی می باشد و هدف از تاسیس آن ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای نیروی فعال جامعه و خود می باشد.
11 اهمیت شناخت قوانین و مقررات
معمولاً بررسی تحولات اقتصادی و اجتماعی و شناخت جامعه و روابطه در هر دورهی تاریخی و قوانین و مقررات جاری آن زمان از اهمیت بسزائی برخوردار است همه میدانیم که قانون کار در هر کشوری از مهمترین قانون بعد از قانون اساسی میباشد. و بی تردید آگاهی و شناخت دستاندرکاران از قوانین کار و تأمین اجتماعی صرفنظر از قانون اساسی که همهی مردم بایستی از آن آگاه باشد. هم به لحاظ اجرائی و هم به لحاظ نظری مفید و مؤثر خواهد بود، زیرا بسیاری از اختلافات در محیط های کار که سبب تضییع وقت و منابع می شود از عدم آگاهی از قوانین و مقررات است. پس لازم است افرادی که مسئولیتی را می پذیرند به قوانین و مقررات حوزهی فعالیت خود شناخت کافی پیدا کنند. به عنوان مثال یک حسابدار حقوق و دستمزد علاوه بر اصول حسابداری بایستی اطلاعات دقیق از قوانین (کار، تأمین اجتماعی، مالیات) داشته باشد تا در انجام کارها موفق باشد.
21 کارگر چه کسی است؟
کارگر از نظر قانون کار کسی است که در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد، حقوق، سود، کمک عائلهمندی، هزینه مسکن، خوار و بار، ایاب و ذهاب و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می کند.
31 کارفرما چه کسی است؟
شخصی است حقیقی و حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق السعی کار می کند. کلیهی کسانی که عهدهدار اداره، کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می شوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می گیرند.
41 کارگاه چه محلی است؟
محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آنجا کار می کند از قبیل موسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی، ساختمانی، خدماتی، آموزشی و...
51 قرارداد کار چیست؟
عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حقالسعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیرموقت برای کارفرما انجام می دهد.
کارهایی که طبیعت آنها جنبه ی مستمر دارد، در صورتی که مدتی در قرارداد ذکر نشود قراداد دائمی تلقی می شود، هر گاه قرارداد برای مدت موقت و یا برای انجام کار معین منعقد شده باشد هیچ یک از طرفین به تنهایی حق فسخ آن را ندارد. برای اینکه قرارداد بین کارگر و کارفرما صحیح باشد رعایت شرایط ذیل الزامی است.
1 مشروعیت مورد قرارداد. 2 معین بودن موضوع قرارداد 3 عدم ممنوعیت قانونی و شرعی طرفین در تصرف اموال و یا انجام کار مورد نظر.
بنابراین قرارداد کار علاوه بر مشخصات فوق الذکر بایستی حاوی موارد ذیل باشد:
1 حقوق و مزد مبنا 2 ساعات کار و مرخصی و تعطیلات 3 محل انجام کار
4 تاریخ انعقاد قرارداد 5 مدت قرارداد چنانچه برای مدت معین باشد. 6 موارد دیگری که عرف و عادات شغل و محل ایجاب می کند.
61 تعلیق قرارداد کار چیست؟
چنانچه تعهدات یکی از طرفین موقتاً متوقف شود کار به حالت تعلیق درمی آید و پس از رفع آن قرارداد کار با احتساب سابقه خدمت و از لحاظ بازنشستگی و افزایش مزد به حالت اول برمی گردد اگر چنانچه کارگری توقیف گردد و توقیف وی منتهی به حکم محکومیت نشود در مدت توقیف قرارداد به حالت تعلیق درمی آید و کارگر پس از رفع توقیف به کار خودباز می گردد. اگر توقیف کارگر به سبب شکایت کارفرما باشد و این توقیف در مراجع حل اختلاف منتهی به حکم محکومیت نگردد، مدت آن جزء سابقه خدمت کارگر محسوب می شود و کارفرما مکلف است علاوه بر میزان ضرر و زیان وارده که مطابق حکم دادگاه به کارگر می پردازد، مزد و مزایای وی را نیز پرداخت کند و تا زمانی که تکلیف کارگر از طرف مراجع حل اختلافات مشخص نشده باشد کارفرما بایستی برای رفع احتیاجات خانواده وی حداقل 50 درصد از حقوق ماهیانه او را به طور علیالحساب به خانوادهاش پرداخت نماید. ولی اگر کارفرما پس از رفع حالت تعلیق از پذیرفتن کارگر خودداری کند این عمل حکم اخراج غیرقانونی تلقی
می شود و کارگر حق دارد مدت 30 روز به هیات تشخیص مراجعه نماید و اگر کارفرما نتواند ثابت کند که نپذیرفتن کارگر مستند بر دلایل موجه بوده است به تشخیص هیات مزبور مکلف به بازگرداندن کارگر و پرداخت حقوق و یا مزد وی از تاریخ مراجعه به کارگاه می باشد و اگر بتواند آن را اثبات کند به ازای هر سال سابقه کار بایستی معادل 45 روز آخرین مزد به وی پرداخت نماید و اگر چنانچه کارگر بدون عذر موجه در حداکثر 30 روز پس از رفع حالت تعلیق آمادگی خود را برای انجام کار به کارفرما اعلام نماید و یا پس از مراجعه و ممانعت کارفرما به هیات تشخیص مراجعه نکند مستعفی شناخته می شود و کارگر حق اخذ سنوات به ازاء هر سال یک ماه آخرین حقوق را دارد.
71 جبران خسارت و پرداخت مزایای پایان کار
طبق ماده 29 قانون کار در صورتی که بنا به تشخیص هیأت حل اختلاف کارفرما موجب تعلیق قرارداد از ناحیه کارگر شناخته شود کارگر استحقاق دریافت خسارت ناشی از تعلیق را خواهد داشت و کارفرما مکلف است کارگر تعلیق از کار را به کار سابق وی بازگرداند. طبق ماده 31 چنانچه خاتمه قرارداد به لحاظ از کارفتادگی کار و یا بازنشستگی کارگر باشد کارفرما باید بر اساس آخرین مزد کارگر به نسبت هر سال سابقه خدمت، حقوق به میزان 30 روز مزد به وی پرداخت نماید.
81 خاتمه قراردادکار
قراردادکار به یکی از طرق زیرخاتمه می یابد
1 فوت کارگر 2 بازنشستگی کارگر 3 از کارافتادگی کلی کارگر 4 انقضاء مدت در قرارداد کار یا مدت موقت و عدم تجدید سریع یا... 5 پایان کار در قراردادهایی که مربوط به کار معین است 6 استعفای کارگر.
91 جرائم و مجازاتها
طبق ماده 172قانون کار، کار اجباری با توجه به ماده 6 قانون کار به هر شکل ممنوع است و متخلف علاوه بر پرداخت اجرالمثل کار انجام یافته و جبران خسارت با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به حبس از 91 روز تا 1 سال و جریمه نقدی معادل 50 تا 200 برابر حداقل مزد روزانه محکوم خواهد شد.
طبق ماده 38 قانون کار برای انجام کار مساوی که در شرایط مساوی در یک کارگاه انجام می گیرد باید به زن و مرد مساوی پرداخت شود و تبعیض در تعیین میزان مزد بر اساس سن، جنس، نژاد و قومیت و اعتقادات سیاسی و مذهبی ممنوع است.
کارفرمایان موظفند که در ازای انجام کار در ساعات تعیین شده قانونی به هیچ کارگری کمتر از حداقل مزد تعیین شده جدید پرداخت ننمایند و در صورت تخلف ضامن تادیه ما به التفاوت مزد پرداخت شده و حداقل مزد جدید می باشد.
101 مستمری بازنشستگان و تعیین سن بازنشستگی
مستمری بازنشستگان تأمین اجتماعی در واقع مجموع پس انداز ماهیانه آنهاست که به عنوان حق بیمه سهم کارفرما 20% و بیمه بیکاری 3% و سهم کارگر به دولت 3% بحساب سازمان تأمین اجتماعی واریز می شود.
11 1 شرایط بازنشستگی بیمه شدگان تأمین اجتماعی
الف) بیمه شدگانی که 35سال تمام سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند بدون در نظر گرفتن شرایط سنی
ب) بیمه شدگان دارای 30سال سابقه پرداخت بیمه در صورت داشتن 50 سال سن برای درمان و 45 سال برای زنان میتوانند درخواست بازنشستگی کنند.
ج) افرادی که حداقل مدت 20 سال متوالی و 25 سال متناوب در مناطق بد آب و هوا کار کرده و کارهای سخت و زیانآور را اشتغال داشته و در صورت داشتن 55 سال سن برای مردان و 45 سال برای زنان می توانند درخواست بازنشستگی کنند.
و) بیمهشدگان دارای حداقل 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه قبل از تاریخ تقاضای بازنشستگی با داشتن 60 سال تمام برای مردان و 55 سال برای زنان می توانند تقاضای بازنشستگی کنند.
توجه: در تعیین میزان مستمری بازنشستگی دو عامل نقش اساسی ایفا می کند.
الف) سنوات پرداخت حق بیمه ب) حقوق و مزایای مبنای کسر حق بیمه
12 غرامت دستمزد ایام بیماری
غرامت دستمزد ایام بیماری به وجوهی اطلاق می شود که برای جبران دستمزد بیمه شده در زمان بیماری و عدم اشتغال به کار پرداخت می شود هر بیمه شده در طول مدت کار و فعالیت ممکن است چندین بار به علت بیماری و یا حوادث ناشی و غیرناشی از کار به طور موقت از گردونه تولید خارج می شود. غرامت دستمزد ایام بیمار مبلغی است که برای تأمین معاش بیمه شده و خانواده وی در طول ایام بیماری و عدم توانایی موقت اشتغال به کار از طرف سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می شود. افرادی که بیمار می شوند و از مرخصی استعلاجی استفاده می کنند مدت زمان مرخصی هیچگونه حقوقی از کارفرما، دریافت نمی کنند و حقوق این مدت به عهده سازمان تأمین اجتماعی می باشد و نام کارگر در مدت زمان بیماری از لیست بیمه آن ماه حذف می شود.
1121 شرایط دریافت غرامت دستمزد در ایام بیماری
بیمه شدگانی که تحت معالجه و یا درمانهای توانبخشی قرار می گیرند چنانچه برحسب تشخیص پزشکان معتمد تأمین اجتماعی به طور موقت قادر به کار نباشند با رعایت شرایط زیر استحقاق دریافت غرامت دستمزد را خواهند داشت.
الف) عدم اشتغال به کار، اگر بیمه شده با وجود بیماری به کار اشتغال ورزد، غرامت دستمزد به وی تعلق نمی گیرد.
ب) عدم دریافت مزد یا حقوق در طول مدت بیماری.
ج) در تاریخ اعلام بیماری به شعبه تأمین اجتماعی را به بیمه شده با کارفرما قطع نشده باشد.
د) زمانی که استراحت بیمه شده بیماری یا حادثه توسط پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی تایید شده باشد.
212 1 نحوه محاسبه میزان غرامت دستمزد ایام بیماری
میزان غرامت دستمزد ایام بیماری بیمه شدگان بر اساس آخرین مزد یا حقوق روزانه آنان در دوران پیش از بیماری به شیوه ی زیر محاسبه می شود:
غرامت دستمزد ایام بیماری بیمه شده متأهل یا متکلف بر مبنای 34 آخرین مزد یا حقوق روزانه وی پرداخت می شود. غرامت دستمزد ایام بیماری بیمه شده مجرد در صورتی که به هزینه سازمان بستری می شود، بر مبنای 12 آخرین مزد و حقوق روزانه و در غیر این صورت بر مبنای 23 آخرین حقوق یا دستمزد روزانه وی محاسبه و پرداخت می شود. آخرین مزد یا حقوق روزانه عبارت است از جمع کل حقوق و مزایای وی که بعد از آن بیمه پرداخت شده است در آخرین 90 روز قبل از استراحت تقسیم بر روزهای کارکرد .
131 کمک هزینه بارداری و مرخصی زایمان
بانوان بیمه شده مشمول قانون تأمین اجتماعی در دوران استراحت ایام حاملگی میتوانند از غرامت دستمزد دوران بارداری بهرهمند شوند. ضمناً این مدت جزء سوابق بیمهای آنان محسوب می شود. میزان مرخصی زایمان حداقل تا 3 فرزند و برای هر فرزند 4 ماه است و غرامت دستمزدها هر ماه از این دوران مقابل دو سوم آخرین مزد یا حقوق روزانه بیمه شده است که حداکثر برای چهار ماه جمعاً قبل یا بعد از زایمان بدون کسر سه روز اول پرداخت می شود.
141 مقرری بیکاری
موضوع بیمه بیکاری در کشور ما بسیار جوان است با این وجود ایران سومین کشور خاورمیانه می باشد که این نوع حمایت بیمه ای را برای کارگران خود قرار داده است.
مطابق بیمه بیکاری تمام افراد تحت حمایت پوشش قانون کار که مشمول تأمین اجتماعی هستند به جزء صاحبان حرفه و مشاغل آزاد، بیمه شدگان اختیاری ، اتباع خارجی) زیر پوشش نیز قرار دارند و کارفرمایان این افراد ملزم به پرداخت حق بیمه آنها هستند.
از نظر قانون ، بیکار، بیمه شدهای است بدون میل و اراده بیکار شده و آماده کار میباشد. این گونه بیکاری ناشی از تقصیر بیمه شده نیست بلکه به واسطه عواملی چون موانع طبیعی مانند سیل، زلزله، جنگ و آتش سوزی و یا به خاطر جابجایی کارگاه و یا ماشین آلات آن با هدف کاستن وابستگی و افزایش تولید بپیوند.
تشخیص ارادی و غیر ارادی بودن بیکاری بیمه شدگان به عهده اداره کار و امور اجتماعی محل اشتغال بیمه شده است و شعبه تأمین اجتماعی بر اساس رای و نظر ادارات کار و امور اجتماعی در خصوص برقراری بیمه بیکاری اقدام می کند.
1141 مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری
مدت پرداخت مقرری بیکاری از زمان برقراری آن برای بیمه شدگان متأهل یا مجرد بر اساس جدول زیر تعیین می شود.
سابقه پرداخت بیمه
مدت زمان پرداخت مقرر بیمه بیکاری
مجرد
متأهل
از 6 تا 24 ماه
6 ماه
12 ماه
از 25 تا 120 ماه
12 ماه
26 ماه
از 121 تا 180 ماه
18 ماه
26 ماه
از 181 تا 240 ماه
24 ماه
36 ماه
از 241 ماه به بالا
36 ماه
50 ماه
جدول 11
در مورد سقف مدت زمان پرداخت مقرری بیمه بیکاری تنها یک استثنا وجود دارد افراد مسن مشمول قانون بیکاری که 55 سال و یا بیشتر سن داشته باشند. در صورتیکه کار دیگری به آنها پیشنهاد شود می توانند تا رسیدن به سن بازنشستگان از مقرری بیمه بیکاری استفاده نمایند.
15 کمک هزینه ازدواج
سازمان تأمین اجتماعی به منظور جبران قسمتی از هزینه ازدواج بیمه شدگان مبلغی را به عنوان کمک هزینه ازدواج به افراد واجدالشرایط پرداخت می کند. این کمک هزینه به بیمه شدگانی که برای اولین بار ازدواج می کنند پرداخت می شود و میزان آن معادل یک ماه متوسط مزد یا حقوق بیمه شده است و در صورتی که عروس و داماد هر دو بیمه شده بوده و واجد شرایط مقرر باشند کمک هزینه ازدواج به هر دو زوج پرداخت می شود.
1151 شرایط پرداخت کمک هزینه ازدواج
شرایط پرداخت کمک هزینه ازدواج به این شرح است:
1 در تاریخ ازدواج رابطه استخدامی بیمه شده با کارفرما قطع نشده باشد.
در 5 سال قبل از ازدواج، بیمه شده حداقل بیمه 720 روز کار را به تأمین اجتماعی پرداخته باشد.
عقد ازدواج دائم بوده و در دفاتر رسمی ازدواج به ثبت رسیده باشد.
میزان کمک هزینه ازدواج (متوسط مزد یا حقوق بیمه شده) به صورت زیر محاسبه می شود:
مجموع مزد یا حقوق مبنای کسر حق بیمه دو سال قبل از ازدواج
= کمک هزینه ازدواج
24
حسابداری حقوق و دستمزد:
در شرکتها و کارگاه کارگران زیر نظر کارفرما یا نمایندگان آن به فعالیت می پردازند و با توجه به فعالیتی که طی ماه داشتهاند حقوق و دستمزد دریافت می کنند، کارگاههای کوچک چون مقدار کارگران زیاد نیست پرداخت حقوق و دستمزد نیاز به یک سیستم حسابداری پیچیده نیست ولی در کارگاههای بزرگ وجود یک سیستم حسابداری قوی و پیچیده ضروری است که تمامی حسابها و فعالیتهای شرکت را ثبت و ضبط نماید، در کارگاههای بزرگ هر ماهه با توجه به اطلاعاتی که از قسمت های کارگزینی و قسمت های مربوط به حقوق و دستمزد به دایره حسابداری ارسال میگردد لیست حقوق کارگران تهیه و حقوق آنها پرداخت می شود.
1-2 حقوق و مزایای مستمر و غیرمستمر
کارگران شرکت ها و مؤسسات علاوه بر حقوق مبنا و حقوق اصلی مزایای دیگری هم دریافت می کنند مانند حق اولاد، حق مسکن، خواروبار، جذب، سختی شرایط کار و... به مزایایی که هر ماهه کارگر از کارفرما دریافت می کند مزایای مستمر می کنند و مواردی که همیشگی نیست و بستگی به موقعیت و شرایط خاص درد، مزایای غیرمستمری می گویند.
22 مزد یا حقوق چیست؟
مزد ثابت عبارتست از مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختنی به تبع شغل، در کارگاههایی که دارای طرح طبقه بندی و ارزیابی مشاغل نیستند منظور از مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل مزایایی است که بر حسب ماهیت شغل یا محیط کار و برای ترمیم مزد در ساعات عادی کار پرداخت می گردد از قبیل مزایای سختی کار، مزایای سرپرستی، فوق العاده شغل و... ولی مزایای رفاهی و انگیزهای از قبیل کمک و هزینه مسکن، خواربار، حق اولاد، پاداش افزایش تولید و سود سالانه جزء مزد ثابت و و مزد مبنا محسوب نمی شود. مزد ممکن است بر اساس قرارداد روزانه یا هفتگی یا 15 روز یکبار پرداخت می شود اگر پرداخت مزد به صورت ماهیانه باشد حقوق هم می گویند. در ماههای سی و یک روز، حقوق و مزایا بر اساس سی و یک روز پرداخت می شود. حقوق و دستمزد مشمول بیمه تأمین اجتماعی و مالیات می باشند و مالیات آن بر اساس جدول مالیاتی حقوق که هر ساله با ضریب سال جاری اعلام می شود محاسبه می شود.
32 مدت کار و مدت اضافه کاری چیست؟
ساعات کار عادی کارگر 8 ساعت در شبانه روز یا 44 ساعت در هفته یا 176 ساعت در ماه می باشد. طبق ماده 59 قانون کار و تأمین اجتماعی ارجاع کار اضافی به کارگر زمانی مجاز است که شرایط زیر را داشته باشد.