گزارش کارآموزی کارخانه سایش سازی حرفه و فن ( صنایع بسته بندی )

مقدمه:

کارخانه سایش سازی حرفه وفن در صنایع بسته بندی فعالیت دارد که دارای حجم کاری سنگین می باشد و در سال 1354 با قطعه سازی و ساخت قطعات چاپ و بسته بندی شروع به کار کرد تا سال 1358 به علت اینکه کلیه صنعت از کشورهای اروپائی تغذیه می شد این ماشین سازی رشد چندانی نداشت بلکه فقط می توانست خود را سر پا نگه دارد. بعد از انقلاب اسلامی یکی از ارکان انقلاب،انقلاب صنعتی بود و این کارخانه تولیدی مفتخر است که کارهای را انجام داده که در کشور برای اولین بار انجام می شود و باعث شد که در طول جنگ از خروج ارز جلوگیری نماید.

هدف من از انتخاب موضوع ساخت ماشین دایکات (ماشین تیغ زنی)در زمان کنونی علت حرکت اقتصادی و خارج شدن و یک قطبی بودن صادرات نفت به صورت غیر نفتی می باشد.

ساخت این دستگاه خوشبختانه تحولی را در صنایع بسته بندی به وجود آورده است. چنانچه چند دهه قبل نبود این در ایران به وضوح مشخص بود که حتی تعداد این ماشین به تعداد انگشتان یک دست نمی بود و به قیمت های بسیار گزاف خرید و فروش می شد و تولید این ماشین در ایران در مرحله اول کنترل قیمت حتی از سوی بیگانگان ایجاد کرد و در مرحله دوم از وارد کردن این ماشین جلوگیری کرد و در مرحله سوم با تولید انبوه نیاز مصرف کنندگان را بر طرف نمود.

ماشین تولید شده دایکات در ایران تا کنون جایگاه خود را بسیار خوب پیدا کرده است در تحقیقاتی که به عمل آمده نشان داده است که در کارگاهایی که از ماشین استفاده می کردند بسیار راضی بوده اند حتی در کارگاهها شنیده می شد که از نوع خارجی هم بهتر است. جهت تحقیق به چند کارخانه ای که رفته بودم برای عمکرد این ماشین در آنجا می دیدم که بودن این ماشین در صنایع بسته بندی چقدر مهم والزامی است،زیرا بریدن جعبه هایی با فرمهای خاص به غیر از این ماشین امکان پذیر نیست وبه زیبایی هر فرم رابا این ماشن می توان به دقت بالا تیغ زد.

کاربرد بیشتر این دستگاه برای جعبه هایی می باشد که می بایست لمینت شوند. در این کارخانه دستگاه دیگری بنام بیندر(جلد کن اتوماتیک)ساخته می شود که کاربرد آن برای صحافی کتاب می باشد که حتی دانشگاههای مختلف از جمله دانشگاه الزهرا و دانشگاه تهران این دستگاه را خریداری  کرده اند.

در جهان کنونی در صنعت ،صادرات بسته بندی حرف اول را می زند که در چند سال قبل صنایع بسته بندی بسیار ضعیف عمل کرده است. خوشبختانه در چند سال اخیر به این صنعت توجه بیشتری شده است و این کارخانه یکی از پیشگامان این صنعت می باشد که ساخت این ماشین مورد بحث از اولین سازنده های این ماشین در ایران می باشد وجهت ارتقای کیفی فنی این ماشین و رقابت با نوع خارجی آن در این کارخانه بسیار انجام پذیرفته .

ماشین دایکات در چند سایز مختلف ساخته می شود . سایز این ماشین عمدتاً به تولید مقواهای مورد احتیاج بستگی دارد که در صنایع بسته بندی مورد احتیاج است.

سایز             وزن              وزن

80      ×        120             5تن

75      *        105             4200تن

80      *        60               2200 تن

فصل اول

تاریخچه

8000 پیش از میلاد / بافته های علفی که بعد به لباس تبدیل شدند (کاغذ و محصولات کاغذی) .کوزه های گل خام و ظروف شیشه ای خشن(شیشه)

1500 پیش از میلاد / قرار دادن گوشت حیوانات داخل برگ نخل برای پیشگیری از فساد (کاغذ و محصولات کاغذی)

200 پیش از میلاد / تهیه شده از پوست درخت توت (کاغذ و محصولات کاغذی ). کوزه های گلی و بطری ترشی (شیشه)

عصر یونان و روم / بشکه ، صندوق و جعبه چوبی (کاغذ و محصولات کاغذی)

750 میلادی / کاغذ سازی به خاور میانه و سپس به ایتالیا و آلمان می رسد (کاغذ و محصولات کاغذی)

868 / اولین شواهد چاپ نزد چین ها (کاغذ و محصولات کاغذی)

1200/ کاغذ سازی به اسپانیا و سپس به فرانسه و در 1310 به انگلستان   می رسد (کاغذ و محصولات کاغذی ). آهن با پوشش قلع در کوههای آلمان تهیه می شود(فلزات)

1500 / هنر برچسب زنی به وجود می آید و کیسه های کنفی توسعه می یابند (کاغذ و محصولات کاغذی)

1550 / قدیمی ترین لفاف چاپ شده از آندرئاس برناردرت آلمانی (کاغذ و محصولات کاغذی)

1700 / کاغذ سازی در آمریکا  (کاغذ و محصولات کاغذی). اولین نوشابه گاز دار بخاطر دسترسی به بطری محکم و چوب پنبه تهیه گردید(شیشه)

1800/جاکوب شوئب تولید کننده آب معدنی شوئپس در بریستول شروع به کار کرد و ژانت کیلر آزاداندی اسکاتلند مربای مارمالاد را در ظروف شیشه ای فروخت(شیشه).ظروف حلبی دست ساز برای مواد غذایی خشک تهیه شد(فلزات)

1810/پیتردوراند ظروف درز جوش استوانه ای را ساخت(فلزات)

1825/دارو فروشان انگلیس مقررات چسب زنی مواد سمی را وضع نمودند (کاغذ و محصولات کاغذی ).آلومینیم از سنگ معدن تهیه شد(فلزات)

1841/جعبه های مقوایی برش خورده و با دست تا زده شدند در پوش پیچی ابداع گردید(کاغذ و محصولات کاغذی).لوله های استوانه ای انعطاف پذیر برای اولین بار برای رنگ نقاشی ساخته شدند(فلزات)

1890/کار تنهای چاپ شده عرضه شدند و در پوش Crown در 1892 ثبت شد (کاغذ و محصولات کاغذی).اولین بطری شیر عرضه شد و کوکا در بطری شیشه ای عرضه شدند(شیشه)

1900/ پاکتهای بیسکویت جایگزین ظروف فلزی می گردد. کلاکز به بازار می آید(کاغذ و محصولات کاغذ).مایونر در بطری در 1907 به بازار عرضه شد(شیشه).برای پوشش عرضه Masen‌ از آلومینیم استفاده شد(فلزات)

1905/ظروف مقوایی چند لایه و مار پیچ دار و بشکه های الیافی برای پنیر عرضه شد(کاغذ و محصولات کاغذ).اولین بشکه های فلزی نفت برای شرکت استاندارد اویل(Exxn) فعلی بجای بشکه های چوبی (فلزات)

1909/صندوق با تسمه های فلزی برای حمل کالاهای فله (کاغذ و محصولات کاغذی).سلولز استات برای عکاسی تهیه شد و اولین ماشین فیلمسازی در سوئیس ساخته شد(پلاستیک)

30-1900/شیشه های عطر توسعه یافتند (شیشه).زرورقهای فلزی یا برای بسته بندی آب نبات در آمریکا بمصرف رسید (فلزات)

1924/یونایتددرایریز اولین لبنیاتی انگلستان بود که شیر را در بطری عرضه نمود(شیشه).شرکت دوپونت اولین سلوفان را در نیویورک تهیه کرد(پلاستیک).

1927/ Pcv‌ به بازار عرضه شده دو پونت در پوششهای گرانقیمت پلاستیکی که توسط انگلیس ابداع شده بود برای کلاهای لوکی و تجملی و خرید و امتیاز فروش آن در اروپا به ICI واگذار گردید این امر منجر به تولید PET در 12 سال بعد گردید (پلاستیک)

1928/صنایع تولید شیر خشک بچه محصولات خود را ظروف شیشه ای عرضه می کند (شیشه)

1933 ci پلی اتیلن را تولید می کند و آلملن به پلی استارین دست می یابد دوپونت نایلون می سازد (پلاستیک)

1940/ قوطی اسپری برای گرد د.د.ت ساخته می شود (فلزات). نوعی پلی اتیلن لرای دسته بندی قرص mepacrinc در جنگ دوم جهانی ساخته و در

1924/روشهای جدید ساخت پلاستیک و در 1949 اولین کیسه استوانه با روش تزریق ساخته شد (پلاستیک)

1947/ساخت نوعی محفظه فشردنی برای دئودورانت stcpette (پلاستیک)

1948/برای اولین بار از ورق نازک پلاستیک برای گوشت ماکیان و نگهداری در دمای زیر صفر استفاده گردید(پلاستک)

1950/ برای اولین بار زرورق آلومینیوم برای بسته بندی استفاده گردید (فلزات). شرکت فیلیپس رپترو لیوم و استاندارد اوایل (اگران)مادهء HDPE را تهیه کردند پلی کربناتها توسط شرکتهای جنرال الکتریک وبایر آلمان ساخته شدند(پلاستیک)

1959/اولیین لار قوطی آلمینیومی به بازار عرضه شد(فلزات). در ایتالیا زرورق پلاستیکی از جنس پلی پروپلین ابداع گردید(پلاستیک)

دهه1960/ازLDPE(پلی ایتلن کم غلظت) در ساخته کیسه های کود شیمیایی استفاده شد(پلاستک)

1973/روش پوشش لفافهءپلاستیکی در سوئد بکار گرفته شد(پلاستیک)

1977/شیشه تنها برای بسته بندی کالای گرانقیمت بار دیگر بکار می رود (شیشه). مادهPET بعنوان ماده اصلی در تهیه بطری نوشابه های گازدار بکار برده می شود.(پلاستیک)

1980/کاهش ضخامت جدارهءفلزی وارائه قوطی دو تکه و کاربرد مجدد ظروف حلبی جهت جلب توجه مشتربان سنت گرا(فلزات).ازPET در بسته بندی مواد غذای که گرم بسته بندی می شود(مربا)استفاده گردیده از محفظه چند لایه و قیر قابل نفوذ استفاده های وسیعتری صورت می پذیرد GIYLAROCNE ماده PET رادر بسته بندی عطر بکار می برد(پلاستیک)

دهه1990/افزایش کاربرد به دلیل عدم وارد شدن زیان به محیط زیست (کاغذ و محصولات کاغذی). به دلیل قابلیت بازیابی مجدد توجه بیشتری به شیشه معطوف شده است(شیشه)

افزایش کاربرد مواد پلاستیکی قابل تجزیه توسط باکتریها(پلاستیک)

تاریخچه بسته بندی در جهان:

تاریخ نشان داده است که در ابتدای تمدن بشری نیازی به بسته بندی غذا نبود ،بلکه مردم برای بدست آوردن غذا از محلی به محل دیگری می رفتند تا زمانی که پناهگاههای دایمی برای خود پیدا می کردند.در چنین شرایطی ناچار بودند غذا را از محلهای مختلف جمع آوری کنند و به محل سکونت خود بیاورند. این باعث شد که اولین انواع بسته بندی نظیر کدوهای خشک شده، صدف ها، برگها، پوست حیوانات و دیگر مواد طبیعی مورد استفاده قرار بگیرند.برای انتقال آب ،شیر،ماست،روغن یا دوغ از پوست حیوانات استفاده می شد. از شاخ حیوانات برای حمل و نقل ذخیره و محصولات کشاورزی استفاده کردند(هنوز در مناطق استوایی از بامبو برای ذخیره سازی مواد غذایی استفاده می شود).

بطور کلی ظهور انقلاب صنعتی به راستی تحولی اساسی در نظام تولید کالایی ایجاد کرد.انقلاب صنعتی،جهان را با فوران کالاهای گوناگون صنعتی روبرو کرد. تنوع کالاها و رقابت فشرده میان تولید کنندگان و بازرگانان به تدریج هنر را نیز علاوه بر علوم دیگر وارد مجموعه سیستم بسته بندی کرد. با پیشرفت بیشتر ، علوم دیگری نظیر روان شناسی فردی ؤ اجتماعی و ارگوموکی به این مجموعه اضافه شد.توسعه بسته بندی سبب مستقل شدن این صنعت از مجموعه صنایع دیگر رشد و رقابت و نیاز سبب گردید که صنایع بسته بندی سهمی قابل توجه را بوجه های شرکت های تولیدی را یه خود اختصاص دهد .امروزه صنایع بسته بندی تبدیل به یک تکنولوژی قدرتمند شده است.

تاریخچه بسته بندی کاغذ مقوایی

تاریخچه و سیر تکاملی بسته بندی با مقوا و کاغذ به تاریخچه ساخت کاغذ بر می گردد،اگر چه چوب و محصولات فرعی دیگران از دیرباز در خدمت بشر بوده ، ولی بسته بندی به صورت مقوایی و کاغذی پس از پیدایش کاغذ بوجود آمد و روند تکاملی خود را تاکنون به سرعت طی نموده است.همانطور که می دانیم اولین بار در سه هزار سال قبل از میلاد مسیح ،مصریان قدیم که در آن زمان یکی از مراکز مهم تمدن بشری محسوب می شدند،برای نوشتن از پاپیروس (Papyrus) استفاده می کردند.

نخستین کارخانه کاغذ سازی در قرن ششم توسط چینی ها در سمرقند تاسیس و پس از اشغال سمرقند توسط اعراب ، این هنر به آنها آموخته شد سپس اعراب کارخانه ای در بغداد تاسیس کردند که در این کارخانه نخستین بار به جای بامبو از پارچه های سفید کهنه استفاده شد.نخستین کارخانه کاغذ اروپا در اسپانیا بوجود آمد .اسپانیایی ها برای تولید خمیر از آسیابهای آبی استفاده نمودند و کم کم توری سیمی جایگزین ت.وری های بامبو که به وسیله چینی ها بکار می رفت ،بعدها این هنر وارد کشورهایی نظیر فرانسه و هلند شد.در ایران بعد از کارخانه سمر قند که توسط چینی ها اداره می شد ، اولین کارخانه کاغذ سازی در سال 1328 در کهریزک احداث شد که کاغذهای باطله را برای تولید کاغذ و مقوا استفاده می نماید،بعد از آن تعدادی واحد تولیدی دیگر در سایر نقاط ایران به وجود آمد.اولین کارخانه مدرن ایران در سال1349 در((هفت تپهءخوزستان)) برای تولید کاغذهای تحریر با استفاده از تفاله نیشکر (Bajjasse )احداث شد. متعاقب آن کارخانه چوب و کاغذ ایران(چوکا)با استفاده از خمیرهای وارداتی و داخلی ،کاغذهای گرافت و بسته بندی را تولید نمود.

تاریخجه بسته بندی در ایران

صنعت،صنعت وصنعت. امروز همه از صنعت توقع دارند. در آینده چرخ از اقتصاد کشور راباید صنعت بچرخاند. اقتصاد بدون نفت یعنی اقتصادصنعتی و اگر بخواهیم از تکیه بر نفت رهایی پیدا کنیم باید به سمت صنعت حرکت کنیم. چیزی که سالهای یال است انجام نداده ایم و به آن عادت نداریم. زیرا همیشه درد خود رازا خزانه غیب (نقت)دوا کرده ایم.خواه ناخواه به سوی صنعت در حرکت هستیم. صنعت نیز قوانین خواص خود را دارد. همان طور که هر صنعت یا صنعتی در ساختار دولتی اداره مربوط به خود را دارد. در ساختار خصوصی نیز تشکیل های برای سازماندهی به امور صنفی وصنعتی وجود دارند. که البته شکل صحیح آن نیز تنها همین است. یعنی اگر هر چیزی سر جای خودش باشد به امور هر صنف یا صنعتی نیز تشکیل صنفی آن صنف رسیدگی خواهد کردو ادارات دولتی مربوطه برچیده خواهد شد. اگر از ابعاد جهانی و منطقه ای صنعت بگذاریم هر صنف یا صنعتی در هر کشوری برای خود اساسنامه و قانونی دارد. هویت یک صنف یا صنعت در گرو صنف یا صنعتی آن است.

وجود اساسنامه و قوامین صنفی یا صنعتی برای شاخه های گوناگون صنعت، گذشته از ایجاد هماهنگی بین اعضای یک صنف یا صنعت خاص، به آن هویت می دهد و به منزله اعلام موجودیت جدی یک صنعت است . این امر مقدمه پذیرش درخواست ها و ویژگی های آن صنعت خاص سر آغاز و توجه به ایده ها و افکار دست اندرکاران آن است.بسته بندی در ایران با تمام اهمیتی که دارد و پیوسته مسئولان به آن اشاره می شود هنوز هویت صنفی یا صنعتی پیدا نکرده است. دست اندرکاران صنایع بسته بندی مانند قومی پراکنده هستند که کشوری ندارند.به همین دلیل با وجود نقش مهمی که در جامعه صنعت و تجارت دارند هیچگاه از حق رای و صدای واحد برخوردار نبوده اند. هیچکس تا به حال نشنیده که در جایی اعلام شود جامعه بسته بندی ایران نسبت به فلان مصوبه دولت یا مجلس یا… نظری داشته باشد. بارها و بارها در سخنان مسئولان بلند پایه کشور می شنویم که باید به امر بسته بندی توجه کرد،به آنها بها داد و در آن سرمایه گذاری کرد .اعتبارات ریالی و ارزی زیادی در بخش صنعت توزیع می شود اما دست اندرکاران تاکنون نتوانسته اند سهم واقعی خود را از این اعتبارات بردارند. زیرا با وجود اینکه همه می دانند باید به بسته بندی توجه کرد اما هیچگاه تصویر روشنی از ظرفیت ها ، سرمایه گذاری ها و نیازهای بخش بسته بندی در صنعت وجود نداشته است. هیچ آماری از شاغلان در صنعت و خدمات بسته بندی وجود ندارد. هیچ خواسته گروهی از جانب ایشان مطرح نشده است و هیچ حس همگرایی بطور جدی در جامعه بسته بندی ایران مشاهده نمی شود. با این وجود همه نبود برنامه ریزی ریزی سازماندی در این صنعت را حس می کند. احساس می شود کارهایی صورت گرفته اما بدون هماهنگی ،بدون ظرفیت سنجی و گاهی بطور موازی .تا پیش از انتشار ماهنامه چاپ و بسته بندی حتی مرجعی برای کسب اطلاع یا ایجاد ارتباط نیز وجود نداشته . بسته بندی شاخه ای جذاب از صنعت است که به تمام صنعت مربوط می شود.