گزارش کارآموزی بررسی بخش های مختلف اداره آب و فاضلاب در اداره آب و فاضلاب شهرستان ایذه

اداره آب وفاضلاب قدمت دیرینه ای دارد قبلاً وظیفه اداره آب را شهرداری مقبل کرده بود که درون سازمان شهرداری واحدهایی بنام واحدآب و واحد برق وجود داشت  کارواحد آب یا آب رسانی توزیع آب بین شهروندان بود

درسال 1355 واحدهای آب و برق تحویل سازمان آب وبرق خوزستان گردید ودر سال 1372 واحدهای آب تحویل شرکت های مهندسی آب وفاضلاب داده شد.

کارعمده شرکتهای آب وفاضلاب همانگونه که از اسم آن پیداست تولید و توزیع آب وخمچنین جمع آوری فاضلاب های شهری می باشد شرکت آب وفاضلاب ایذه نیز به طبعیت از شرکتهای دیگر کار تولید و توزیع آب شرب شهرستان ایذه را به عهده دارد

شهرستان ایذه با عنایت به موقیت جغرافیایی که داردو رودخانه ای که درنزدیکی آن است جهت تهیه آب آشامیدنی نیاز به حفر چاه داشته است لذا چاه های متعددی در اطراف شهرستان ایذه مانند کهباد ،کلدوزخ ،بردگپی،تکاب و بندان حفر شده است

با اصطحصال آب شرب آب از این چاه ها و انتقال آن به مخازن تسویه و انجام عمل تسویه و میکروب زدایی و عمل ته نشین شدن آن را طبق ساعات خاصی (برنامه زمان بندی) برای مصرف شهروندان به درون خطوط توزیع آب (شبکه توزیع) انتقال می دهد که مشترکین و شهروندان از طریق لوله هایی بنام لوله های انشعاب که  از شبکه توزیع درون خانه های خودنصب نوده اند از آن استفاده می نمایند   

فصل اول

آشنایی کلی با مکان کارآموزی

تاریخچه شرکت:

در سال 1358 به فرمان امام خمینی (ره) جهاد سازندگی تشکیل شد که در تمام جهات به فعالیت می پرداخت یکی از فعالیت ها آبرسانی روستاها بوده است که واحد آن در جهاد سازندگی به نام مهندسی بهداشت معروف بوده است . این فعالیت تا سال 1376 ادامه داشت و مسئولیت اصلی آن آبرسانی به روستاها به صورت برنامه ریزی شده بود . از سال 1377 این واحد از جهاد منفک و بطور مستقل  و به نام آب و فاضلاب شهری و زیر نظر وزارت جهاد و فعالیت خود به طور مستقل ادامه داده و در سال 1382 از وزارت جهاد به وزارت نیرو انتقال یافت و به نام شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور مشغول به فعالیت است .

خدمات ارائه شده به مردم:

 لوله کشی روستاهای اطراف شهرستان و بخش های مختلف مثل بخش دهدز و روستاهای اطراف آن

احداث منبع های آب رسانی و روستاهایی که امکان لوله کشی کمتر است . مثل روستاهای بخش سوسن

رساندن آب با تانکرهای سیار به روستاهای دور افتاده

انجام کلیه فعالیت های اداری مربوط به نصب کنتور – صدور فیش– تعمیر لوله کشی های شهری و نگه داری از منابع احداث شده در روستاها

 چارت سازمانی اداره آب و فاضلاب شهری

اصول پذیرفته شده حسابداری :

اصل بهای تمام شده:

طبق این اصل دارائی های را که یک مؤسسه تحصیل می کند باید به قیمتی که در مبادله برای تحصیل آن پرداخت می شود در دفاتر ثبت می نماید و این بهای تمام شده پس از ثبت معمولاً بدون تغییراتی می ماند .

اصل حاکمیت قانون :

در حسابداری باید قوانین و مقررات موضوعه ناظر بر فعالیت های اقتصادی در هر کشور از مرحله ثبت تا مرحله تهیه و تفسیر گزارشهای مالی رعایت شود .

فرض تفکیک شخصیت :

هر واحد اقتصادی به عنوان یک واحد جدا و مجزا از مالک (مالکان و سایر مؤسسات در نظر گرفته می شود.

هرواحد اقتصادی به عنوان یک طرف معاملات واقع و اسناد و مدارک مربوط به فعالیت های آن جدا نگه داری می شود  یک شخصیت حسابداری به حساب می آید .

فرض واحد اندازه گیری :

بدین معنی است که نتایج معاملات و عملیات مالی یک مؤسسه می تواند بر حسب واحد پول رایج کشور اندازه گیری و گزارش شود .

فرض دوره مالی :

عمر یک واحد اقتصادی به یک سری دوره های زمانی مساوی تقسیم می شود که دوره را اصطلاحاً دوره حسابداری گویند . این دوره ممکن است دو ماهه ، سه ماهه و شش ماهه  یا یک سال طول بکشد به دوره یک ساله اصطلاحاً سال مالی می گویند .

فرض تداوم فعالیت :

طبق این فرض انتظار نمی رود که واحد اقتصادی در آینده قابل پیش بینی منحل و برچیده شود .

فصل دوم

هدف ازتأسیس مجموعه ومعرفی مواداولیه و نوع محصولات و یا خدمات

اهداف سازمان:

اداره آب و فاضلاب شهری  در راستای فعالیت های خود اهدافی همچون

1- تأمین آب آشامیدنی شهری

2-دسترسی آسان به این آب

3-تأمین بهداشت آب شهری

و اهداف دیگری را در تأمین منابع زیر بنایی در روستاها دنبال می کند .

وظایف سازمان :

اداره آب و فاضلاب شهری شهرستان ایذه وظایفی همچون ؛

 1- لوله کشی آب شهری

 2- تأمین آب شهر

 3- احداث چاه های عمیق

 4- نصب کلر نیاتور

5- آب رسانی با تانکر های سیار به روستاهای دور افتاده

 6- احداث منبع های آب

 7- نصب ایستگاه های پمپاژ برای پمپاژ ذخیره آب در منبع تا با سرعت بیشتری به شبکه بعدی منتقل شود .

فصل سوم

تشریح روندکار و فرآیند تولید یا ارائه خدمات

نوع محصولات خدماتی:

1- امور مشترکین 2- واحد بودجه 3- آزمایشگاه و امورکیفی 4- سیستم حسابداری

1- امور مشترکین:

امورمشترکین شهرستان ایذه دارای22000 پرونده واشتراک آب می باشد واز بخشهای مختلفی تشکیل می شود که عبارتند از:

1- قرائت کردن : 22000 مشترکین بصورت سیکل بندی شده وطبقه بندی شده در هر دو ماه که توسط مأمورین قرائت کنتورهای فوق خوانده شده واین امور به واحد رایانه داده می شود که میزان مصرفی مشترکین وارد رایانه شوده وبصورت ماهر فیش مصرفی جهت مشترکین صادر می شود ودوباره توسط مأمورین قرائت فیش های فوق به مشترکین داده می شود جهت پرداخت هزینه مصرفی آب مشترکین به بانکهای سطح شهر که دارای شماره حساب مخصوص می باشد واریز و به حساب اداره می آید که جهت هزینه های حقوق پرسنل و تعمیر و نگهداری وتوسعه شبکه وهزینه های دیگر اداره مصرف می شود

2- نصب و واگذاری انشعاب های مسکونی و تجاری  : شرایط آن عبارتند از:

1- وجود شبکه های آب در محل مورد تقاضا

2- آماده بودن ساختمان موردنظر

3- کپی شناسنامه متقاضی

4- قبض آب همسایه

5- اخذ مجوز از بهداشت جهت انشعاب تجاری

6- ارائه سند مالکیت (عادی یا ثبتی)

7- کدپستی یا پلاک شهرداری 

بعد از این شرایط انشعاب به متقاضی واگزار می گردد

3- نحوه انتقال تغیر نام جهت واحدهای مسکونی یا واحدهای دیگر :

1- اخذ نامه از دفتر خانه رسمی

2- کپی شناسنامه از خریدار

3- کپی سند خرید و فروش

4- ارائه پروانه ساختمان

5- تسویه حساب آب بهاء و حق انشعاب (ما به التفاوت)

6- مساحی محل توسط بازرس اداره وپرداخت هزینه های منطقه

4- انجام کار های مراجعین(مشترکین) به صورت روزانه:

1- پاسخگویی به ارباب رجوع

2- ثبت و قرائت های کنتور

3- صدور صورت حساب های ماهانه وتصویه حساب های روزانه

4- چاپ و تکثیر قبض

5- چاپ لیست قرائت

2- بودجه:

      بودجه دراصطلاح فرانسوی کیف یا کیف پول است. وبه این دلیل به آن بودجه یا کیف پول می گفتند که در زمان قدیم مسئول خزانه داری حاکم فرانسه مردی بود دارای یک کیف که اسناد و مدارک هزینه های حکومتی را درون آن می گذاشت وپس از جمع آوری آنها را دسته بندی و تنظیم می کرد و دخل و خرج حکومت را کنترل می کرد. که به مرور زمان به آن بودجه می گفتند وبعدها بودجه به عنوان یکی از رشته های مهم منشعب از رشته ی حسابداری گردید.

کاربودجه ها به طوری که از اسمش پیداست محاسبه و کنترل دخل و خرج یک شرکت،بانک،مؤسسه ویا درحد کلان یک دولت است.

بودجه کارنگرش سریع یکسال مالی یک مؤسسه یا شرکت می باشد چه ازنظر درآمد چه ازنظرهزینه

حال کاربودجه را ازنظام حسابداری آب و فاضلاب به طور مختصر توضیح می دهیم:

همانطور که توضیح داده شد کاربودجه کنترل دخل و خرج اداری می باشد. لذا درهمین راستا کلیه واحدهایی که درآمد تولید می کنند ویا به نحوی دارای هزینه هستند با آن درارتباط بوده بودجه باید تمامی آنهارا لحاظ کند. 

بخش درآمد:

        بودجه طبق وظیفه ای که دارد می بایست درآمد یک سال مثلاً سال87 اداره آب و فاضلاب را مشخص کند به همین دلیل به سراغ واحد فروش اداره (امور مشترکین) می رویم و از امور مشترکین اطلاعات ذیل را درخواست می کنیم :

تعداد مشترکین تا پایان سال 86 (رقم واقعی)

تعداد مشترکین جدید در سال 87 (رقم تخمینی اما نزدیک به آن)

خدمات به مشترکین در سال87 هم به تعداد هم به ریال(+افزایش)

نرخ محاسبه آب (فروش آب) و آبونمان

نرخ خدمات حق اشتراک ونصب اشتراک (نرخ واقعی+افزایشات سال 87)

جرائم در حد تخمین              

بعدازگرفتن اطلاعات آنهارا جمع آوری وفعالیت ها ومحاسبات ریالی و فیزیکی را روی آنها انجام می دهد. برای مثال یک مورد از موارد محاسبه شده در شکل 1

 لیست تعداد مشترکین تا پایان سال86

شکل 1

خانگی

19500

فقره

تجاری

1000

فقره

مساجد

52

فقره

مدارس

80

فقره

ادارات

30

فقره

شهرداری وفضای سبز

120

فقره

نانوایی ها

90

فقره

گرمابه ها

2

فقره

نیروهای انتظامی

20

فقره

سایر

30

فقره

20824

رقم 20824 به صورت تقریبی می باشد

بعداز تهیه لیست تعداد اشتراکها به تفکیک کاربری مانندشکل1 برای هر ردیف فروش آب آن را برای یک سال درنظر می گیریم ومثلا فروش آب خانگی به تعداد 19500 فقره معادل 3500000 متر مکعب آب می باشد ومثلاً هر متر مکعب آب 20ریال می باشد

 فروش آب خانگی در سال 87  برابر است با  70000000 ریال

    وردیفهای بعدی را نیزمحاسبه وبعد کل درآمد را با هم جمع می کنیم ودرآمد فروش آب اشتراک یک سال اداره به دست می آید مثلاً معادل لازم به توضیح است که در بودجه نویسی همیشه ارقام به هزارریال نوشته می شوند برای اینکه ارقام راحتر نوشته شوند مثلا5000000ریال برابر است با 500000 هزارریال

لازم به توضیح است که امور مشترکین فقط تعداد مشترک و مقدار آب مورد نیاز مشترکین را دارد اما تولیدآب به عهده واحد دیگری بنام واحد تأسیسات تولید آب است که در بودجه به آن واحد اعلام می شود که  مسئول محترم تأسیسات با توجه به چاههای موجودآب تأسیسات برقی و مخاز موجود توان تولید آب برای  تأسیسات ...چقدر است وآنها اعلام می دارند که مثلاً با عنایت به ظرفیت چاهها ی موجود ما توان تولید 20000000 متر مکعب آب را داریم بعد روی آن محاسبات ریالی را انجام می شود ومقدار درآمد با توجه به لیست مشترکین بدست می آید

بخش هزینه ها

برای محاسبه هزینه ها می بایست از هر واحد کارها و عملیات سال آینده آنها را درخواست کردبعد طبق تراز مالی گذشته مقایسه بعمل می آید و میزان تقریباً دقیق هزینه هرواحد را به دست آورد ودر جمع هزینه های اداره را مشخص کرده بعد ازمشخص شدن درآمدها و هزینه های یک مؤسسه با انجام عملیات جمع جبری می توان مقدار سود یا زیان اداره در سال آتی را مشخص کرد

ازآیتم ها می توان برای مثال واحد امورمالی و حسابداری را نام برد

1-1-هزینه حقوق

1- هزینه حقوق ودستمزد

2- هزینه بیمه ودستمزد

3- هزینه مالیات ودستمزد

4-سایر هزینه های حقوق ودستمزد

2-1- هزینه تعمیرات و نگهداری

1- هزینه تعمیرات ساختمانهای اداری

2- هزینه تعمیرات تأسیسات اداری

3- هزینه تعمیرات وسائل نقلیه اداری

4- هزینه تعمیرات اثاثیه

5- هزینه تعمیرات ابزار و لوازم فنی

3-1-هزینه های سایر

1- هزینه آب و برق و گازوسوخت

2- هزینه تلفن و پست

- هزینه اجاره

4- هزینه مواد مصرفی

5- هزینه سایر

هرواحد مانند واحد مالی-اداری-مشترکین-تأسیسات تولید آب-آیتم های بالا رادارا می باشند که پس ازمشخص کردن رقمهای آنها جمع بسته شده ودرآیتم هزینه های کل نوشته می شود بعد از محاسبه می توان بادرنظرگرفتن نسبتها،نسبت کاهش وافزایش هزینه ودرآمد را تخمین زده وبا یک حساب سرانگشتی می توان گفت که در کدام قسمت باید کاربیشتری انجام گیردو یاکجا افزایشویا کاهش هزینه ودرآمد داشته باشیم

-آزمایشگاه و امورکیفی

این بخش ازاداره آب و فاضلاب ایذه مسئول بهداشت آب آشامیدنی شهرمی باشد. روال کار به اینصورت زیرمی باشد

آب آشامیدنی از 8حلقه (چاه) سرچشمه می گیرد که یک حلقه آن راقع در نورآباد می باشد و7حلقه دیگر عبارتند از:

1- کلدوزخ

2- جاموش

3- بندان

4- بردبران1

5- بردبران 2

6- بردبران3

- کهباد

این چاهها از نوع آهکی ودارای عمق 120مترمکعب می باشدو حریم هر چاه 350مترمکعب است.

درون هرچاه یک الکتروپمپ شناور(کاملاً بهداشتی شده) وجود دارد که آب خام درون چاه را به لوله اصلی که همه ی چاهها به آن متصل اند میریزد سپس این آب وارد دو منبع موجود در اداره آب و فاضلاب می شود . به زمانی که آب درون این منابع است زمان ماند (ته نشین شدن) می گویند