گزارش کارآموزی تولید بیسکویت و آدامس در شرکت پارس مینو

فصل اول:

مقدمه

   غلات

غلات در واقع گونه ای از خانواده گندمیان (گرامینه ها) هستند که گیاهان علفی تک لپه ای بوده و دانه های ریز آنها، مصرف خوراکی دارد. غلات گیاهانی یک ساله هستند، یعنی چرخه ی زندگی خود را در یک فصل زراعی به پایان می رسانند.

گونه های سردسیری غلات (گندم، جو و چاودار) در فصل پاییز و اوایل بهار کشت شده و در اواسط تا اواخر تابستان هم برداشت می شوند. گونه های گرمسیری غلات (برنج، ذرت، ذرت خوشه ای و ارزن) نیز با توجه به شرایط آب و هوایی در اواخر بهار یا اوایل تابستان کشت شده و اواخر تابستان یا اوایل پاییز هم برداشت می شوند.

انواع غلات

گندم: به آب و هوای خنک در فصل رشد، آب و هوای گرم و خشک در فصل برداشت نیاز دارد.

برنج: آبیاری و بارندگی در کشت این گیاه ضروری است. میانگین دما در 4 تا 6 ماه از فصل زراعی باید 21 درجه سانتی گراد یا بالاتر باشد.

ذرت: به آب و هوای گرم با رطوبت کافی نیازمند است. این گیاه معمولاً در آمریکای شمالی و جنوبی و همچنین آفریقا کشت می شود.

جو: به آب و هوای خنک در فصل رشد نیاز دارد. جو مطمئن ترین غلات در شرایط شوری خاک، خشکی یا سرمای زمستان است. جو در زمین هایی که گندم قادر به رشد در آنها نیست هم پرورش می یابد.

ارزن: از پر محصول ترین غلات در شرایط خشک است و در خاک های غیر حاصلخیز هم رشد می کند. این ماده در آسیا و آفریقا، ماده غذایی مهمی برای انسان و دام می باشد.

جو دوسر: سابقاً خوراک اصلی مردم اسکاتلند محسوب می شد. در سراسر دنیا از این ماده غذایی به عنوان خوراک دام هم استفاده می نمودند.

چاودار یا گندم سیاه: از سازگارترین غلات نسبت به شرایط سخت آب و هوایی است. در آب و هوای سرد کشت می شود.

اهمیت امروزی غلات

در بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی، بیش از 80 درصد غذای مردم از غلات تأمین می گردد. سهم غلات در غذای مردمان اروپایی 45 تا 55 درصد بوده و در ایالات متحده آمریکا تقریباً 20 تا 30 درصد می باشد.

امروزه نزدیک به 70 درصد سطح زیر کشت یک میلیارد هکتاری جهان را غلات اشغال نموده اند. تقریباً نیمی از کل نیازهای غذایی انسان به ویژه در آسیا به طور مستقیم از غلات تأمین می گردد.

همچنین تولید غلات در مقایسه با دیگر فراورده های غذایی از جمله گوشت، تخم مرغ، شیر و... بسیار بیشتر است. تولید سالانه غلات در جهان، بیش از یک میلیارد و هفتصد میلیون تن می باشد. گندم، برنج و ذرت سه محصول مهم هستند که هر کدام تقریباً یک چهارم تولید سالانه غلات را تشکیل می دهند.

برنج، غذای عمده و روزمره مردم نواحی گرم و مرطوب است. این غله معمولاً در زمین هایی تولید می شود که بتوان آنها را در برخی فصول سال غرقاب یا گل- آب نمود.
گندم به عنوان غله ای سازگار، عمدتاً در زمین های چمن طبیعی و همچنین در مناطقی که آب و هوا برای کشت ذرت مناسب نیست، به عمل می آید. گندم از غلاتی است که در نواحی سرد هم کشت می شود. این غله در سراسر جهان در فصول مختلفی کشت می شود، به طوریکه در هر ماه از سال، گندم در یکی از نقاط جهان در حال برداشت می باشد.

ذرت هم به عنوان یک گیاه گرمسیری، در مناطقی که رطوبت و حرارت کافی در فصل زراعت فراهم باشد، رشد می نماید.

مراحل رشد غلات

جوانه زنی: این مرحله با نفوذ ریشه در پوست دانه و غشای تخمدان آغاز می شود. ریشه ی اولیه چندان پر پشت نیست، اما ریشه های ثانویه که شامل ریشه های نا بجا هم می شود، در مراحل اولیه رشد به وجود خواهند آمد که این ریشه های ثانویه قوی تر بوده و قدرت کافی برای نگه داشتن گیاه در خاک را دارند.

پنجه زنی: پس از آن که اولین برگ های گیاه سطح خاک را شکافت و ساقه اصلی شروع به رشد نمود، مرحله پنجه زنی آغاز می گردد؛ یعنی جوانه های موجود در محل اتصال برگ های پایینی به ساقه، فعال شده و شروع به رشد می کنند.

تشکیل روزت: برگ های گیاه در فاصله ی دو مرحله پنجه زنی و ساقه رفتن رشد نموده و بلند می شوند و مجموعه ای برگ را در ابتدای ساقه ایجاد می کنند. این مرحله را تشکیل روزت می نامند.

ساقه رفتن: در این مرحله ساقه طویل می شود. در اوایل این مرحله، گل آذین هم تشکیل می شود.

تشکیل گل آذین: در این مرحله گل آذین بوته از داخل غلاف خارج می شود. گل کردن غلات معمولاً زمانی که گل آذین داخل غلاف است یا بلافاصله پس از تشکیل گل آذین صورت می گیرد. گل های گیاهان خانواده گرامینه، به صورت گروهی به وجود می آیند. منظور از گل آذین، آرایش گل یا طرز قرار گرفتن گل روی ساقه است. مجموع چند گلچه که روی محور گل آذین است را سنبلچه می گویند.

میوه: زمانی که میوه می رسد، غشای تخمدان نازک شده و به پوست دانه می چسبد. این گونه میوه ها را گندمه گویند، مثل دانه گندم، ذرت و چاودار. دانه بعضی غلات حتی پس از برداشت هم داخل غلاف باقی می ماند، مثل برنج و جو.

برداشت محصول

برداشت غلات باید به موقع صورت گیرد. برداشت زودتر یا دیرتر از موقع محصول، موجب کاسته شدن کیفیت آن می شود. تأخیر در برداشت غلات دانه ریز، سبب ریزش دانه، خوابیدگی یا شکستن بوته ها در مزرعه و بالاخره کاهش میزان ماده خشک می گردد. برداشت زود هنگام محصول هم موجب پایین آمدن کیفیت غلات می گردد.

وزن دانه ها تا زمان رسیدن دانه افزایش می یابد، ولی پس از آن رو به کاهش می گذارد. همچنین دانه های نارسی که زود هنگام برداشت می شوند، چه در مزرعه و چه در انبار بیشتر در معرض آسیب های ناشی از گرما و آفات از جمله کپک زدگی قرار می گیرند. زمان مناسب برای برداشت دانه، موقعی است که آندوسپرم دانه های غلات سفت شده و میزان رطوبت آن هم به 18 درصد رسیده باشد.

در کشورهای توسعه یافته برای دروی محصول تنها از وسایل مکانیکی همچون کمباین استفاده می شود. اما در کشورهای در حال توسعه از روش های گوناگونی همچون استفاده از داس برای برداشت محصول استفاده می نمایند.

تاریخچه

هزاران سال است که این گونه گیاهان، در تأمین غذای بشر نقش حیاتی ایفا می کنند. باستان شناسان جوامع ابتدایی توانسته اند از ویرانه های قدیمی مراکز سکونت انسان، دلایلی به دست آورند که نشان می دهد غلات در تمدن های اولیه بشری هم کشت می شده اند و برای مثال، گندم در سرزمین حاصلخیز بین النهرین به عمل می آمده است.

بین النهرین امروزه بخش هایی از ترکیه، عراق، سوریه و ایران را تشکیل می دهد. شواهد به دست آمده نشان می دهد که در 16.000 تا 10.000 سال قبل از میلاد، انسان ما قبل تاریخ در این ناحیه گندم تولید می کرده است.

همچنین هر جا که جامعه ای تشکیل شده، یکی از انواع غلات در پیدایش آن نقش داشته اند. مثلاً برنج در تشکیل جوامع نخستین کشور چین و ذرت هم در تشکیل جوامع آفریقایی مؤثر بوده اند.

تاریخچه کارخانه:

شرکت صنعتی پارس مینو در سال 1338 تاسیس و با ایجاد فضای کارخانجات خود در محل کیلومتر 10 جاده مخصوص کرج در خلال 49 سال حیات صنعتی و از ابتدای فعالیت ه نقش محوری و پیشتاز را در تولید انواع بیسکوییت ،شکلات،ویفر،آدامس،فرآورده های حجیم شده غلات ،پاستیل و پودر ژله داشته است و به منظور کنترل کیفیت تولیدات از همان ابتدا آزمایشگاه های مجهز غذایی را احداث و آزمون کلیه مواد مصرفی و محصولات تولیدی را با استفاده از متد های معتبر عهده دار بوده است و در سال 1379 به منظور دستیابی به فضای مطلوب تر و منطبق با استانداردهای خاص ساختمانی آزمایشگاه در محل مستقل و مناسب تری احداث گردید .

از نیمه سال 1379 در راستای سیاست گذاری جدید مدیریت بخش های مختلف پارس مینو بر اساس نوع فعالیت مجزا شد و به همین منوال نیز آزمایشگاه های غذایی از نظر سازمانی مستقل و زیر نظر مدیریت مرکزی پارس مینو با چارت جدید سازمانی به شرکت های  داخلی ارائه خدمات می نماید ،به منظور دستیابی به هدف افزایش کیفیت عملکرد نیز سعی در استقرار استاندارد سیستم مدیریت کیفیت آزمایشگاه شده است .

دامنه کاری آزمایشگاه

آزمایشگاه غذایی پارس مینو به صورت تخصصی با کادر مجرب و متبحر در دو بخش میکروبیولوژی وشیمی وهمکاری در پروژه های تحقیقاتی دانشگاهی در زمینه های ذیل فعالیت می نماید .

1)آنالیز مواد اولیه مورد استفاده صنایع شیرینی و شکلات و غلات به تعداد 80 نوع مانند : انواع آرد و بلغور ،انواع روغن و چربی ها ،شیرین کننده ها ،شیر و فرآورده های آن ،آهن در غلات و شیر مواد بسته بندی و مواد افزودنی ها .

2)آنالیز محصولات شامل : انواع شکلات ،بیسکوییت و ویفر ،آدامس ،اسنک ها ،آب میوه جات ،پودر ژله و کیک ،انواع رب ،ژله فرم دار ،شربت ها ،چای،عسل،نان،کیک و کلوچه ،ماکارونی،تافی وآبنبات و... به تعداد 28 محصول متفاوت .

ظرفیت خط تولید آدامس:

ظرفیت این کارخانه برای تولید آدامس به طور متوسط 18 وان پلاستیکی در روز است که تولید و اندازه‌ی طعم‌ها بسته به فصل و تقاضای مشتری قابل تغییر است.

ظرفیت تولید بیسکویت:

ساخت و بسته بندی بیسکوییت د رکارخانه  مینو در 3 طبقه انجام می گیرد در طبقه سوم 3 سیلو قرار دارد که ظرفیت هر سیلو 33 تن می باشد  که در 2 تا از سیلوها حاوی آرد ستاره و  دیگری حاوی آرد نان می باشند (ارد ستاره برای تردی و پتی مانژ و ارد نان برا نارگیلی )

فصل دوم:

مواد اولیه مورد استفاده:    

مواد اولیه آدامس:

شکر، بیس، گلوکز، اسانس، اسید، تیتانیوم دی اکساید، پودر کارنوباواکس CMC 

مواد اولیه بیسکویت:

بی کربنات امونیوم بی کربنات سدیم، تری فسفات ، ارد کیسه ای شکر کریستال شکر اسیاب شده نمک نرم پودر مالت پودر کاکائو

(شکر اسیاب شده فقط در خط تولید بیسکوییت نار گیلی استفاده می شود

خط تولید بیسکوئیت :

ساخت و بسته بندی بیسکوییت د رکارخانه  مینو در 3 طبقه انجام می گیرد در طبقه سوم 3 سیلو قرار دارد که ظرفیت هر سیلو 33 تن می باشد  که در 2 تا از سیلوها حاوی آرد ستاره و  دیگری حاوی آرد نان می باشند (ارد ستاره برای تردی و پتی مانژ و ارد نان برا نارگیلی )

اسیاب بیسکوییت : در این مرحله تمامی ضایعات قابا مصرفی که به هر نحو به بالا فرستاده شوند پودر و آسیاب می شوند و داخل هر نوع خمیر مقداری از انها استفاده می شود .

اتاق سری کشی :

  فرمولهای که برای ساخت خمیر بکار برده میشود در این اتاق وزن کشی می شوند

بی کربنات آمونیوم : در تمامی خطها استفاده می شوند و کار آن زیاد کردن حجم خمیر و کم کردن وزن آن است .

الزامی است این ماده در دمای 90 تا 120 درجه قرار میگیرد .

 بیکربنات سدیم (جوش شیرین) :  فقط در خط تولید بیسکوییت نارگیلی استفاده می شود و کار آن این است که خمیر را  زود ورز می دهد ولی بخاطر عوارضی که دارد از پرو فسفات استفاده می کنیم که خنثی کننده سوء اثرات جوش شیرین است

نمک نرم : در همهی خط های تولید بیسکوییت استفاده میشود و طعم دهنده است

پودر مالت :در خط تولید ترد بکار مب روز و کار آن طعم دهندگی و رنگ دهندگی است .

 شکر کریستال : فقط در خط تولید پتی بور بکار می رود و طعم دهنده است

شکر اسیاب : فقط در خط تولید نارگیلی بکار میرود و کار آن طعم دهندگی است .

(برای اینکه میکس رهای خط نارگیلی در باز هستند و سرعت آنها پایین تر از میکسرهای پتی بور است از شکر آسیاب استفاده می کنیم چوت اگر از شکر کریستال استفاده شود شکر گلوله می شود در طبقه دوم ساخت خکیر انجام می گیرد :

 میکسر سایون ویکارز : خمیر ترد در آن ساخته می شود و ورن خمیری که تحویل داده می شود 430 کیلو می باشد .