مقدمه
با تشکر از استاد ارجمند جناب خانم مهندس احدی و سایر اساتید و پرسنل زحمتکش دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر و سایر کسانی که مرا در جمع آوری اطلاعات و تهیه این گزارش کارآموزی و کسب اطلاعات مربوط به ساخت و ساز بنا یاری و همکاری نمودند.
امید است که اینجانب و سایر دانشجویان با کسب این اطلاعات و تجربیات ارزشمندی که از بزرگان کسب می نماییم در آینده نزدیک مسمر ثمر واقع شده و در آبادانی این مرز و بوم کوشا باشیم.
فصل اول
کارهای قبلی شرکت مشاورین طرح و ساخت فردا
احداث 30 واحد مسکونی مرغداری ایران رودسر
ماشین آلات موجود در شرکت
بولدوزر B8
دو دستگاه بتونیر 1000 لیتری
یک دستگاه پیکان وانت
یک دستگاه نیسان وانت
دودستگاه کمیون ده تن
یک دستگاه لودر
سه دستگاه ویبراتور
یک دستگاه موتور برق
یک دستگاه پمپ آب
آشنایی کلی با مکان کار آموزی
مکان کار آموزی یک زمین با ابعاد 12 در 30 متر بود که در آن پروژه اجرای یک سازه آپارتمانی چهار طبقه تک واحدی با سیستم اسکلت بتونی مورد نظر است .
فصل دوم
دستورالعملهای حفاظتی و ایمنی کارگاه های ساختمانی
اجرای کارهای ساختمانی شامل مراحل متعددی است که ضمن آن افراد با ماشین آلات ساختمانی، ابزار و مصالح گوناگون سروکار دارند . این روابط و ویژگی ها امکان وقوع حوادث برای نیروی انسانی را افزایش می دهند . محافظت از افراد انسانی در قبال حوادث ناشی از کار از اهمیت ویژه ای برخوردار است . از این رو باید ابزار و ماشین آلات به طور مستمر مورد بازرسی کامل قرار گرفته و از سالم بودن آنها اطمینان حاصل شود . در بکار گیری ماشین ها نیز باید از افراد با تجربه استفاده شود . برای تامین ایمنی کارگاه های ساختمانی باید همه ی کارها با دقت و برنامه ریزی دقیق انجام گیرند. در ضمن باید دقت داشته باشیم که هنگام کار یا تخلیه ی مصالح مزاحمتی برای همسایگان و سایرین ایجاد نشود. همچنین از انجام کارهای پر سر و صدا در شب خودداری شود . در صورتی که لازم است کاری در شب انجام شود باید قبلا اجازه ی شهرداری و مقامات مسئول کسب شود .
شناسایی زمینی که ساختمان را بر روی آن بنا می کنیم
زمین نام پوسته سرد ومنجمد شده ای است که روی آن زندگی می کنیم وساختمانهای خود را بر روی آن بنا می کنیم مهندس طراح قبل از هر چیزی باید زمین محل ساختمان را مورد آزمایش قرار دهد و از اجزاء آن در لایه های مختلف مطلع شود .مهندس طراح قبل از هر چیزی محل ساختمان را باید مورد آزمایش قرار دهد تا بداند که بر روی چه چیز ساختمان را بنا می کند .زمین آیا رسی است یا اینکه مردابی است ویا شنی و ماسه ای است .
شناسایی خاک می تواند به وسیله نمونه برداری انجام پذیرد آسانترین روش ‹‹ چاه زنی ›› می باشد که با کمک نمونه برداری به ما امکان شناخت قشرهای زیرین خاک را می دهد .بهترین روش نمونه برداری از ابتدا تا انتهای چاه می باشد نمونه خاک ها را در ظرفی مکعبی شکل به ابعاد c m 30 * 20 * 20 قرار داده وسپس آن را بسته وبا یک نوار چسب مناسب درزهای آن را مسدود می کنیم در روی جعبه نیز مشخصات محل وعمق مورد نظر را یادداشت می کنیم .
حفاری چاه تا رسیدن به خاک خوب باید ادامه داشته باشد. ابتدا در آزمایشگاه ،دانه های متشکل خاک را از نظر اندازه ودرشتی بررسی می کنیم وهمچنین نسبت وزنی آنها را با یکدیگر می سنجیم به این عمل ‹‹ تجزیه وتحلیل دانه بندی خاک ›› می گویند .
پیاده کردن نقشه
هدف از پیاده کردن نقشه به معنی انتقال نقشه ساختمان از روی کاغذ بر روی زمین با ابعاد اصلی می باشد. بطوریکه محل دقیق پی ها و ستون ها و ابعاد آنها روی زمین مشخص گردد. در موقع پیاده کردن نقشه از نقشه ی پی کنی استفاده می شود. برای نقشه ی ساختمان های مهم معمولا از دوربین نقشه برداری استفاده می شود. برای نقشه ی ساختمان های کوچک و معمولی از متر و ریسمان کار استفاده می شود . در کارگاه مورد نظر ما نیز از همین روش استفاده شد .
کارگران با حضور مهندس ناظر به پیاده کردن دقیق نقشه فونداسیون اقدام کردند. به گونه ای که به وسیله ی متر، ریسمان کار و گچ کاملا ابعاد فونداسیون را مشخص کرده و آن را در زمین پیاده کردند.
پی کنی و خاکبرداری فونداسیون :
ابتدا بعد از این که نقشه ها را پیاده کردیم شروع به پی کنی نقشه از روی خط گچی که روی پلان را مشخص می کند ، می کنیم.
بعد از پیاده کردن محور ها و به منظور اقدام برای خاکبرداری شالوده با توجه به نقشه های فونداسیون و بر اساس بنچ مارک که توسط سازمان نقشه برداری تهیه شده است ( در این پروژه در محل ضلع جنوب غربی دیوار محوطه و برابر 100 می باشد ) ، عملیات قرائت کدهای طبیعی زمین در نقاط مشخص شده روی کروکی نقشه آغاز خواهد شد.
دلایل پی کنی
1 _ رسیدن به زمین بکر : به علت این که ما می خواهیم ستون ها و تمام دیوارها را به زمین متصل کنیم ، به یک زمینی احتیاج داریم که سخت و محکم باشد تا بتواند نیروی وارده از طرف بارها را که به زمین منتقل می شود را تحمل کند.
2 _ برای حفاظت و مراقبت از پایه پی : برای حفاظت و مراقبت از پی و پایه ساختمان در مقابله با عوامل جوی از جمله رطوبت زمین، زلزله ، رانش وسایر عوامل جوی.
ما برای این کار در تمام زمین ها حتی زمین های بکری که در دست داریم باید در حدود 40 الی 50 سانتی متر پی کنی داشته باشیم.
( البته عرض و طول وعمق پی کنی بستگی به وزن کلی ساختمان دارد. )
بتن لاغر
قبل از ریختن بتن مگر سطح زمین باید کاملاً از فضولات طبیعی پاک
گردد و سطح سنگ ها را کاملاً شسته و سپس حدود 10 سانتی متر بتن مگر ( کم سیمان ) می ریزیم.
بتن مگر که به آن بتن لاغر یا بتن کم سیمان هم می گویند اولین قشر پی سازی در پی های نقطه ای می باشد . مقدار سیمان در بتن مگر در حدود 100 الی 150 کیلو گرم بر متر مکعب می باشد.
در پی های نقطه ای بتن مگر به دو دلیل اجرا می گردد:
1 _ اولاً برای جلوگیری از تماس مستقیم بتن اصلی پی با خاک.
2 _ دوماً این که برای رگلاژ کف پی و ایجاد سطح صافی برای ادامه پی سازی. ( معمولاً قالب بندی چوبی و آرماتور بندی از روی بتن مگر شروع می شود. ) بعد از خشک شدن بتن مگر نوبت به قالب بندی پی می رسد که در صفحات بعد به تفصیل توضیح داده خواهد شد. ( قالب بندی به اندازه پی مشخص شده در نقشه بستگی دارد. )
خم کردن میل گردها و آرماتور ها
مهندس ناظر با توجه به نقشه های اجرایی طول خم و زاویه ی خم را به آرماتوربند اعلام کرده و وی موظف شد تا آرماتورها را به اندازه مناسب بریده و خم کند . برای خم کردن آرماتورها بهتر است از دستگاه خم کننده استفاده کرد. اما در اغلب کارگاه ها آرماتورها را روی میز کار چوبی و توسط آچار گوساله خم می کنند. برای عملکرد بهتر باید آرماتورها به آهستگی خم شوند و بعد از خم شدن بهتر است از به حالت اول درآوردن آرماتور جلو گیری شود.
آرماتورهای تا قطر 12 میلی متر را می توان با دست خم نمود ولی آرماتورهای بزرگ تر از قطر 12 میلی متر بهتر است با دستگاه مکانیکی مجهز به فلکه خم شود. قطر فلکه خم متناسب با قطر آرماتور بوده و باید به وسیله مهندس محاسب و مهندس کارگاه تعیین شود.
کلیه آرماتورهای ساده باید به قلاب ختم شود ولی آرماتورهای آجدار را می توان به صورت گونیا خم نمود. سرعت خم کردن باید با توجه به درجه حرارت محیط باشد و باید با نظر مهندس ناظر کارگاه به صورت تجربی تعیین شود.
نکاتی در مورد لزوم آرماتوربندی
به علت اینکه کلیه نیروهای کششی در ساختمان به وسیله میل گردها تحمل می شود بدین لحاظ در اجرای آرماتوربندی کلیه بناها باید دقت کامل کرد . برای تعیین قطر و تعداد میل گردهای هر قطعه بتونی از دو منبع استفاده می شود . اول بطریق محاسبه و دوم از طریق آیین نامه . در مورد اول مهندس محاسب با توجه به مشخصات قطعه بتونی قطر میل گردها را تعیین می کند و در نقشه های مربوطه مشخص می کند.
در مورد آیین نامه می توان از منبع آیین نامه بتون ایران – آبا – استفاده کرد.
وصله کردن میل گرد ها
با توجه به اینکه طول میل گردهایی که به بازار عرضه می شود دوازده متر است در اغلب قسمت های ساختمان بخصوص در شناژها میل گردهایی با طول بیشتر مورد نیاز می باشد و همینطور قطعات باقی مانده از شاخه های بلند که بالاخره باید مصرف شوند، ناگزیر از وصله کردن میل گردها هستیم.
بهتر است دقت شود حتی المقدور این وصال به حداقل برسد . یعنی در موقع برش کاری طوری اندازه ها را با هم جور کنیم که ریزش آرماتورها زیاد نباشد و در صورت اجبار این اتصالات با نظر مهندس ناظر در جایی باشد که تنش ها در آنجا حداقل است و باید توجه شود که در یک مقطع کلیه آرماتورها وصل شده نباشد.
اتصال در آرماتورها در ساختمان های بتون آرمه اغلب به صورت پوششی بوده و با به روی هم آوردن دو قطعه انجام می شود.
این نوع اتصال برای آرماتورهای تا نمره 32 مجاز می باشد. و آن بدین طریق است که دو قطعه آرماتور را در کنار هم قرار داده و به وسیله سیم آرماتور بندی به همدیگر متصل می نماییم . طول روی هم آمدن دو قطعه باید به اندازه قید شده در نقشه باشد. و چنان چه در نقشه ها قید نگردیده باشد باید به وسیله مهندس ناظر کارگاه تعیین گردد. این طول معمولاً به اندازه چهل برابر قطر میل گرد مصرفی است .
آرماتوربندی
بعد از قالب بندی عملیات آرماتوربندی در محل انجام می شود به این ترتیب که ابتدا آرماتورهای تحتانی پی ( طولی ) روی بتون مگر سوار شده و سپس آرماتور های عرضی ( خاموت ) را بطرز مناسبی به آرماتورهای طولی بسته و برای منظور کردن پوشش بتون از لقمه های بتونی که بعد ها در آن تعبیه می شود استفاده می گردد .
آرماتورهای طولی یا عرضی به وسیله سیم های مفتولی به همدیگر متصل می شوند تا از حرکت آنها جلوگیری به عمل آید.