فصل اول
مقدمه و کلیات
مقدمه :
هیچ ایده تازهای به یکباره از هیچ به وجود نمیآید ایدههای تازه مجموعه شرایط هستند که در آنها دیگر ایدهای قدیمی کاربردی ندارد.
ایران با دارا بودن استعدادهای بالقوه چه در نیروی انسانی و چه در زمینه ذخایر زیرزمینی از جمله داشتن ده درصد از ذخایر نفتی جهان وبزرگترین میادین گازی پس از روسیه یکی ازکشورهای قدرتمند منطقه خاورمیانه محسوب میشود.
از طرفی امکانات طبیعی دیگر، جغرافیایی سیاسی ویژه امکانات اجرایی وسیع، امتیازاتی است که چشم انداز روشن و امید بخشی را برای سرمایه گذاری در این کشور ارائه میکند از جمله مناطق خاص تفرش که از لحاظ آب و هوایی به دور از آلودگیهای زیست محیطی و همچنین وجود فرهنگی غنی موجب شده است که سرمایه گذاران را از خارج شهر به طرف خود جلب نماید از جمله شرکت خورجین گستر که تولیدات آن در سطح کلان، گونی پلاستیکی میباشد.
مواد اولیه آن از محصولات پتروشیمی است که مختصری در مورد این نعمت خدادادی توضیحاتی را به نظر خوانندگان عزیز میرسانیم.
پتروشیمی از دو کلمه پترو (نفت) و شیمی تشکیل شده است.
این نفت برای اولین بار در سال 1942 توسط عدهای از تولید کنندگان مواد شیمیایی به کار برده شد. امروز نقش کلیدی صنعت پتروشیمی در توسعه اقتصادی کشورهای مختلف جهان بر کسی پوشیده نیست و نیاز روز افزون جوامع بشری به محصولات تولیدی آن، توجه کشورهای مختلف را به ایجاد کارخانههای تولیدی و جلب سرمایه به سمت پتروشیمی معطوف داشته است. یکی از مهمترین ویژگیهای صنعت پتروشیمی بر ارزش افزوده بسیار بالای آن است. بدین معنی که با تغییرات شیمیایی و فیزیکی بر روی هیدروکربورهای نفتی و گازی میتوان ارزش محصول را به میزان ده تا پانزده برابر افزایش داد. از دیگر ویژگیهای پتروشیمی، تنوع محصولات آن در تأمین مواد اولیه هزاران کارگاه و کارخانه صنایع پایین دستی میباشد که از نظر اشتغال زائی کسب درآمدهای ارزی و قطع وابستگی نقش بسیار مؤثری در اقتصاد کشور دارد.
از جمله طرحهایی بزرگی که در ایران به مرحله اجراء درآمده است میتوان به پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) اراک، اصفهان، تبریز، ارومیه، خراسان، DPA رازی، کربن اهواز، متانول شیراز، خارک اشاره کرد.
ارزش محصولات پتروشیمی هم اکنون بیش از 5/1 میلیارد دلار در سال است که پیش بینی میشود در پایان سال 2005 میلادی 5/7 میلیارد دلار برسد و انتظار میرود از این مبلغ حدود 5 میلیارد دلار به خارج از کشور صادر شود. طرح استراتژیک توسعه تولیدات شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیش از 30 پروژه مهم در 15 سال آینده دستیابی به 43 میلیون تن فرآورده مختلف پتروشیمی را محقق میسازد. به طور کلی پتروشیمی در ساخت موادی نظیر لاستیک ها، پلاستیک ها، شوینده ها، چسبها، رنگها، سموم و لیاف مصنوعی که هر کدام مواد اولیه صدها مواد دیگر هستند، مورد استفاده قرار میگیرد و ما در اینجا به بررسی شرکت خورجین گستر که به تولید گونی پلاستیکی از محصولات پتروشیمی میباشد میپردازیم.
اصولاً در کشور در حال توسعهئی که افزایش و بهبود ظرفیت صنعتی را در رأس برنامههای بلند مدت خود قرار داده باشد، به زودی در مییابد که استاندارد کردن مشخصهها و اندازه گیری و کنترل کیفیت محصولات یکی از اجزای اصلی برنامههای توسعه آن کشور میباشد. در بسیاری از این کشورها معمولاً محصولات تولید شده جهت مصرفی داخلی حتی با کیفیت پایین نیز به فروش رسانده میشود، زیرا اینگونه کشورها یا دارای بازار رقابتی هستند و یا اساساً فاقد آن میباشند. در چنین شرایطی بحث کیفیت صرفاً به صور شعار مطرح شده و از جایگاه واقعی خود برخوردار نمیباشد اما در صورت توجه به این واقعیت که رشد و شکوفایی اقتصادی در کشورهای مرهون توسعه صادرات آن کشور میباشد آنگاه صادرات به سادگی به اهمیت کاهش هزینههای تولیدی جهت رقابت در بازارهای منطقهای یا جهانی پی میبرد.
مسلماً هیچ گونه تردیدی در اذهان یک ملت و به ویژه تولید کنندگان در مطلوب بودن کاهش هزینهها وجود ندارد، ولی ممکن است در نظر برخی از آنها این واقعیت که بهبود یک کیفیت باعث کاهش هزینهها و نه افزایشی میگردد، مورد تردیدی میباشد. در این صورت باید توجه داشت و اگر محصولی نتواند وظیفه خود را انجام دهد عمر کافی نداشته باشد، یا از ظاهر مناسبی برخوردار نباشد نه تنها بازارهای منطقهای یا جهانی بلکه رضایت مشتریان داخلی خود را نیز از دست خواهد داد. بنابراین مفهوم گسترده کیفیت را رضایت و خواست مصرف کننده تعیین میکند، در این راستا هدف کنترل کیفیت تأمین یک سیستم مؤثر برای تمرکز اقدامات یک شرکت یا کارخانه در جهت ایجاد، حفظ و بهبود کیفیت محصول و انجام امور تولیدی، توزیع و خدمات در جهت اقتصادی ترین سطحی که به رضایت مصرف کننده منجر شود، میباشد.
متأسفانه تا کنون در کشور ما برخورد سیستماتیک با مقوله کنترل کیفیت نشده و بیشتر به جنبههای فنی موضوع و آن هم به طور ناقص نظیر ابزار و تجهیزات اندازه گیری، فرامین اندازه گیری، دستگاههای خاص آزمایشگاهی و ... توجه گردیده است. اگر چه نمیتوان و نباید فکر این جنبه به عنوان بخشی از یک سیستم کنترل کیفیت گردید و همواره باید توجهی خاص به آن و مراحل تکامل آن به مبذول داشت اما عدم توجه به سایر بخشهای این سیستم نظیر سازماندهی، ثبت اطلاعات، تکنیکهای آماری و ... اهداف اساسی مذکور خواهد گردید.
معمولا در صنایعی که توجه کمی به کنترل کیفیت میشود، اولین تأیید در این مورد تمرکز دقیق بر روی برنامه ریزی بازرسی، روشهایی برای علامت گذاری و هزینه یابی اقلام رد شده، سیستم مورد نیاز جهت بازاریابی محصولات معیوب و ... میباشد. در کارخانههایی که قبلاً وظایف بازرسی تعریف و به مورد اجاره درآمده است اولین مرحله بنیان وظایف پیشگیری میباشد، که شامل مطالعه اقتصادی وضعیت، مشکلات هماهنگی، فرهنگ کیفیتی، تحلیل سوابق و استفاده از برخی ابزارهای آماری ساده میشود.
یک سیستم پیشرفته کنترل کیفیت آماری قادر به ثبت نتایج درخشان است ولی اولین مرحله در کارهای کیفیتی نمیباشد. ابزارهای آماری مورد استفاده باید متناسب با سطح توسعه فنی غالب در کارخانه باشد. وقتی کارهایی از قبیل موارد فوق انجام و متداول گردیده، استفاده از روشهای آماری پیشرفته نظیر نمودارهای کنترل، گرسیون، تحلیل واریانس و ... میتواند آغاز گردد.
فصل دوم
آشنایی کلی با محیط کارآموزی
معرفی سازمان
شرکت خورجین گستر در سال 1375 در تهران تأسیس شد که مسئولین شرکت در هنگام تاسیس آقای وحید کبیری جباری به عنوان مدیر عامل فعالیت اولیه شرکت را آغاز و سپس تعداد سهام را افراد حقیقی واگذار نمودند و در حال حاضر دارای شش سهام دار اصلی بوده که سه نفر از اعضای آنها اعضای هیئت مدیره را تشکیل میدهند.
محمد باقر کبیری (مدیر عامل شرکت)
حمید کبیری (رئیس هیئت مدیره)
وحید کبیری ( به عنوان رئیس و عضو ثابت هیئت مدیره)
کلیه تصمیمات شرکت با حضور مدیر عامل و بقیه اعضاء گرفته میشود و در مورد انتخاب اعضاء هر دو سال یکبار جلساتی در شرکت تشکیل میگردد.
در ضمن کارخانه این شرکت که در شهر صنعتی شهرستان تفرش واقع میباشد در سال 1377 تاسیس شد و در اداره ثبت شرکتهای ایران با شماره 123769 به ثبت رسیده است.
تاریخچه
کارخانه خورجین گستر که از سال 1377 تاسیس شده است در حدود نه سال میباشد که به فعالیت خود در شهرستان تفرش ادامه میدهد و نظیر چنین کارخانهای که به تولید نخ و کیسه پروپیل (p.p) مشغول میباشد در سطح کشور معدود میباشد و لذا دارای قدمت زیادی نبوده و امیدوار است که با مدیریت صحیح و حمایت بخشهای دولتی و همچنین مردم شهرستان بتوانند در جهت گسترش کارخانه و انبوه سازی تولیدات گامی مهم را بردارند.
کارخانه خورجین گستر در سال 1376 قطعه زمینی در ناحیه صنعتی تفرش از جهاد سازندگی شهرستان تحویل گرفت و عملیات ساخت و ساز آن آغاز گردید.
عملیات اجرایی حدود یکسال و نیم طول کشید و در نهایت در نیمه دوم سال 1377 ماشین آلات خریداری شده که بیشتر آنها از کشورهای اروپایی خریداری شده است به کشور وارد شده و در محل کارخانه نصب گردید. که به صورت رسمی فاز اول آن در دهه فجر سال 1377 مورد بهره برداری قرار گرفت. در هنگامی که استارت اولیه این شرکت زده میشود استاندار استان مرکزی، نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی و جمعی از مسئولین استان و شهرستان نیز حضور داشتند.
فاز دوم کارخانه در دهه فجرسال 1379 با حضور مسئولین محلی راه اندازی گردید و ظرفیت اسمی تولید کارخانه در سال 6250 تن میباشد که در حال حاضر تولید کارخانه سالانه 6000 تن میباشد و با حداقل ضایعات انجام میشود و هم اکنون که حدود نه سال از فعالیت شرکت میگذرد از معدود کارخانجات نظیر خود در سطح کشور میباشد که البته کارخانهای مشابه در شهرستان فراهان نیز تاسیس شده است که در جهت گسترش این قبیل کارخانهها گامی موثر بوده.
موقعیت جغرافیایی
محل دفتر مرکزی در تهران میباشد و محل کارخانه در استان شهرستان تفرش، ناحیه صنعتی شهدای تفرش که تقریبا در 3 کیلومتری شهرستان واقع شده است و تا مرکز استان تقریبا 85 کیلومتر فاصله دارد و این شهرستان دارای ارتفاع 2450 متر از سطح دریا بوده و در نتیجه دارای آب و هوای کاملاً کوهستانی میباشد.
مأموریت
در حال حاضر کارخانه هیچ نیرویی به عنوان مأمور به واحدهای دیگر ارسال نمیدارد و فقط صرفا جهت جابجایی کالای تولید شده دارای رانندگانی میباشد که کالاهای مذکور را به شهرستانهای مختلف از جمله تهران، مشهد، کرمانشاه و ... ارسال میداند. در ضمن شرکت از افراد هیئت مدیره که اداره کارخانه و شرکت را نیز عهده دار میباشند جهت بالا بردن دانش فنی و ارتقاء سطح کیفی تولیدات در سال، حدوداً 10 روز افراد مذکور به کور اتریش فرستاده میشوند تا از نزدیک با تکنولوژی کارخانه سازنده ماشین آلات آشنا گردند تا در کشور خودمان حتی الامکان از استفاده صحیح و پیچیدگیهای فنی دیگر ماشین الات برخوردار باشند.
در راه اندازی کارخانه خورجین گشتر دو هدف اساسی دنبال شده است. هدف نخست که به این منطقه از کشور توجه شده است جهت رفع معضل بیکاری جوانان بوده که به دلیل داشتن هیچ گنه فعالیت اقتصادی و صنعتی چشمگیر و جلوگیری از کوچ و مهاجرت بی رویه به شهرهای بزرگ بوده است. بطوری که اکثر جوانانی که در این کارخانه مشغول به فعالیت هستند با پشتوانه کارخانه و حمایتها و تشویقهای مدیریت در خصوص ازدواج سر و سامان گرفته و جدیداً یک سری آپارتمان در فاصله چند کیلومتری کارخانه در دست احداث میباشد که قرار است پس از تکمیل آنها به کارگران متاهل به صورت اجاره با اجارههای پایین تحویل داده شود که خود یک قدم بسیار مفید در راستای مشکل مسکن جوانان شهرستان میباشد. البته در حال حاضر تعدادی از این آپارتمانها در اختیار کارگران شرکت قرار گرفته است.
هدف دوم نیاز کشورت در دوران سازندگی به مسئله بسته بندی کالاهای تولید شده به صورت فلهای در داخل کشور که در صورت افزایش و توسعه تولیدات و صادرات به کشورهای همسایه و غیره نیز در نظر گرفته شده است که این امر خود باعث ارز آوری به داخل کشور میشود. اما در حال حاضر کالای تولیدی شرکت به شهرهای تهران، مشهد، کرمانشاه، و غیره ... ارسال میگردد.