گزارش کارآموزی تولید پارچه فاستونی در کارخانجات ایران مرینوس قم

اطلاعاتی دربارۀ کارخانجات ایران مرینوس

کارخانجات ایران مرینوس (سهامی عام) در سال 1346 با مساحت صد و بیست هزارمترمربع و زیربنای در حدود بیست هزارمترمربع تأسیس و در سال 1348 با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و با هدف تولید پارچه فاستونی در قم به بهر‌ه‌برداری رسید.

ظرفیت اسمی تولید پارچه در زمان تأسیس شرکت هفتصدهزار مترطولی در سال بوده است که با چندین مرحله نوسازی و توسعه کارخانه و مدرنیزه کردن ماشین‌آلات و بهینه سازی روند تولید به دو میلیون و هفتصدهزار مترطولی در سال رسیده است.

تعداد پرسنل در حال حاضر 426 نفر مرد و 55 نفر زن می‌باشد.

سهامداران شرکت 60 درصد مربوط به بخش خصوصی و 40 درصد متعلق به بخش دولتی است. محصول کارخانه پارچه فاستونی و البسه می‌باشد و از تولیدات دیگر کارخانه می‌توان به پتو اشاره کرد.

مواد اولیه شامل تاپس پشم که از کشور استرالیا تهیه می‌شود و تاپس پلی‌استر و مواد شیمیایی که از کشورهای آلمان و سویس و فرانسه تهیه می‌شود. در قسمت تولید کارخانه در 2 شیفت A و B یعنی 16 ساعته کار می‌کند.

کمیته‌های فعال درک ارخانه شامل وام، حفاظت فنی، انضباط کار، بهره‌وری، طبقه‌بندی مشاغل می‌باشد. ضمن اینکه شورای اسلامی کار، انجمن اسلامی و پایگاه مقاومت بسیج هم به فعالیت مشغولند.

در کمیته بهره‌وری دونفر نماینده مدیریت کارخانه، یک نفر نماینده سرپرستان و دونفر نماینده شورای کار عضویت دارند وظیفه این کمیته تعیین مبلغ اضافه تولید کارخانه می‌باشد که این مبلغ به عنوان بهره‌وری به کارکنان شاغل پرداخت می‌شود.

کمیته طبقه‌بندی مشاغل ازیابی حقوق کارکنان و انضباط کار را برعهده دارد. حفاظت فنی کارخانه و بهداشت و درمان کارکنان نیز برعهده این کمیته می‌باشد.

امکانات رفاهی که به کارکنان تعلق می‌گیرد عبارت است از :

1- کمک نقدی شامل وام قرض‌الحسنه- اهداء جوائز به فرزندان ممتاز پرسنل، پرداخت هزینه کفن و دفن به ورّاث شاغلینی که به هر دلیل فوت می‌کنند به صورت بلاعوض.

2- کمک غیرنقدی شامل برنج- روغن- مرغ- شکر- پارچه کت و شلواری.

3- سایر امکانات شامل تعاونیهای مسکن و مصرف- سالن غذاخوری- چایخانه- مهدکودک- خانه بهداشت- نمازخانه- سالن ورزش- پارکینگ- حمام- آب شیرین- سرویس ایاب و ذهاب- بیمه درمانی و بیمارستانی شاغل و سه نفر تحت تکفل وی و باضافه بیمه عمر و حوادث شاغل نزد بیمه آسیا.

دوره‌‌های آموزشی برای کارگران در هنرستانهای فنی و حرفه‌ای به صورت آموزش کار با دستگاه‌ها تشکیل می‌شود.

کارخانجات ایران مرینوس دارای طرح توسعه در شهرک صنعتی شکوهیه می‌باشد که ضمن این طرح کارخانه جدیدی که بیش از 90 درصد عملیات ساختمانی و سالنهای تولید آن انجام شده تأسیس خواهد شد. ماشین‌آلات موردنیاز آن در محل موردنظر پیاده شده و آماده نصب می‌باشد. هدف از تأسیس کارخانه رنگرزی و تکمیل انواع پارچه می‌باشد.

کارخانجات ایران مرینوس دارای استاندارد ایران و ISO 9001 می‌باشد. دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل که در سال 1378 بازنگری شده است نیز می‌باشد. همچنین دااری دفاتر تحقیق و توسعه و کنترل کیفیت می‌باشد که مجهز به پیشرفته‌ترین تجهیزات موردنیاز می‌باشد.

قسمت ریسندگی

ماشین ملانژ :

تغذیه : تاپس پشم و پلی استر.

میزان تغذیه : محدودیتی ندارد اما با توجه به نمره تاپس باید به اندازه‌ای باشد که نسبت 45% پشم و 55% پلی‌استر رعایت شود. به عنوان مثال اگر گرم بر متر تاپس پلی استر 39/20 و گرم بر متر تاپس پشم 61/22 باشد برای اینکه این نسبت رعایت شود باید 7 تاپس پلی‌استر و 6 تاپس پشم به ماشین تغذیه شود.

کار ماشین ملانژ :

1- تقلیل وزن خطی تاپس مخلوط پلی‌استر و پشم.

2- صاف و مستقیم و موازی کردن الیاف و یکنواخت کردن.

3- مخلوط کردن.

تاپسی که وارد کارخانه می‌شود قبل از ورود به خط تولید به آزمایشگاه کنترل کیفیت می‌رود. تا از نظر خار و خاشاک موجود در آن و گرم بر متر آزمایش شود اگر تأیید شد وارد خط تولید می‌شود.

تاپسها در هنگام تغذیه به ملانژ، تقسیم می‌شوند، به عنوان مثال اگر 7 تاپس پلی‌استر و 6 تاپس پشم داشته باشیم 4 تاپس پلی‌استر و 3 تاپس پشم از یک طرف و 3 تاپس پلی‌استر و 3 تاپس پشم از طرف دیگر تغذیه می‌کنیم. این الیاف پس از عبور از یک جفت غلتک به نام غلتک تغذیه، گیل می‌شود. گیل دارای سوزنهایی است که ضمن موازی کردن و مستقیم کردن الیاف آنها را به جلو هدایت می‌کند.

سپس الیاف شانه شده از بین یک جفت غلتک تولید عبور می‌کند. آنچه که باعث کشش و در نهایت تقلیل وزن خطی تاپس محصول می‌شود اختلاف سرعت غلتک تولید و غلتک تغذیه می‌باشد.

در یک مخزن آب و روغن و آنتی استاتیک و در بعضی مواقع تینت موجود است. الیاف در حالت عادی خشک و شکننده است برای جلوگیری از شکستگی الیاف و ایجاد پرز در مراحل بعدی، از روغن استفاده می‌کنیم. الیافی که در حال حرکتند با همدیگر درگیرند و با یکسری فلزاتی مثل غلتک و سوزن در تماس هستند که باعث ایجاد الکتریسته ساکن در الیاف می‌شود برای جلوگیری از این امر از آنتی استاتیک استفاده می‌شود.

تینت یک مایع رنگی می‌باشد که کاربرد آن برای شناسایی است یعنی با روغن ریسندگی مخلوط می‌شود و به الیاف موجود در تاپس یک ته رنگی می‌دهد به رنگهای مختلف مثلاً زردآبی یا سبز در هنگام تغذیه به ماشینهای بعدی دچار مشکل نشویم. محصول ماشین ملانژ : تاپس مخلوط پلی‌استر و پشم یکنواخت و مستقیم.

نمره سوزن در ماشین ملانژ 4 می‌باشد یعنی 4 سوزن در یک سانتی‌متر از شانه. که سوزنها سطح مقطع گرد دارند. به طورکلی در مراحل اولیه ریسندگی از سوزنهای با سطح مقطع گرد استفاده می‌شود زیرا الیاف هنوز فشرده‌اند اگر از سوزنهای با سطح مقطع تخت از همان ابتدا استفاده شود پرز در مراحل بعدی زیاد داریم.

نیپ گیج یعنی فاصله آخرین شانه تا غلتک تولید اهمیت زیای دارد بطوریکه اگر این فاصله از حد متعارف کمتر باشد شکستگی الیاف افزایش می‌یابد و اگر این فاصله از حد متعارف بیشتر باشد الیاف شناور تحت کنترل قرار نمی‌گیرد و الیاف به صورت بریده بریده خارج شده و باعث نایکنواختی می‌شود.

ماشین گیل باکس Gill box :

در این مرحله هدف عبارت است از کشش به خاطر تقلیل وزن مخصوص خطی فتیله و چندلا کربن به منظور ایجاد یکنواختی و مخلوط شدن بهتر الیاف. در اثر کشش الیاف موازی شده و فروموجهای موجود در آن نیز باز می‌شود. در گیل باکس شماره 1، 6 فتیله تبدیل به یک فتیله می‌شود.

تعدادی از فتیله‌های حاصل از گیل باکس 1 در اختیار گیل باکس شماره 2 قرار می‌گیرد و پس از چند لاشدن و کشش به یک فتیله تبدیل می‌شود. به همین ترتیب تعدادی از فتیله‌های گیل باکس 2 به گیل باکس 3 منتقل می‌شود و پس از کشش و چندلاکردن به یک فتیله تبدیل می‌شود.

گرچه هر یک از این پاساژها به منظور خاصی به کار می‌روند اما اصول کلی آنها یکسان است. فتیله حاصل از گیل باکس ممکن است به صورت بالشچه پیچیده شود یا اینکه در داخل بشکه قرار گیرد.

سیستمهای کشش در ماشین گیل باکس :

انواع سیستمهای کشش در ماشینهای گیل باکس که در دسته مختلف تقسیم می‌شود که عبارت است از :

1- گیل باکس با حرکت پیچی ضربه‌ای.

2- گیل باکس با حرکت پیچی بدون ضربه.

3- گیل باکس با حرکت زنجیری.

4- سیستم کشش با گیل گردان.

5- سیستم کشش بدون گیل باکس.

سوزنهای گیل باکس دارای مقطع تخت می‌باشند.

نمره سوزن

نام ماشین

پاساژ

5

گیل باکس (1)

1

6

گیل باکس (1)

2

7

گیل باکس (1)

3

ماشین تولید نیمچه نخ با سیستم کشش دوآپرونی (فینیشر)

بعد از مخلوط نمودن فتیله توسط ماشینهای گیل باکس فتیله تولیدی به ماشین فینیشر تغذیه می‌شود. این سیستم مدت زیادی نیست که اختراع شده است و در سیستم ریسندگی با تولید بالا به کار می‌رود. ضمن اینکه ماشین‌آلات خط ریسندگی را کاهش می‌دهد. این ماشین با کشش زیاد کار می‌کند و سرعت تولید آن بالا می‌باشد.

ماشین فینیشر شامل قفسه، منطقه کشش، منطقه مالش و مکانیزم پیچش با تعویض خودکار است.

فتیله از داخل بانک خارج شده و پس از عبور از غلتک و صفحه راهنما به جفت غلتک تغذیه می‌رسد فتیله پس از عبور از شکاف راهنما و آپرونها به غلتک کشش می‌رسد. فتیله کشیده شده پس از عبور از شیپوری به یک جفت نوار ماشی رسیده سپس نیمچه نخ حاصل پس از عبور شیپوری به دور بوبین نیمچه نخ پیچیده می‌شود که این بوبینها، به رنگهای سبز و زرد می‌باشد. این ماشین مجهز به فن و کانالهای مکش جهت جمع‌آوری ضایعات و گرد و خاک است.

در ماشین نیمچه نخ یکی از اهداف کاهش ضخامت فتیله تغذیه شده و در نتیجۀ آن کاهش تعداد الیاف در مقطع نیمچه نخ می‌باشد و در نتیجۀ آن استحکام نیمچه نخ حاصله کاهش می‌یابد. پس برای پیچش نیمچه نخ به دور بوبین دچار مشکل می‌شویم ضمن آنکه در مراحل بعدی هم نمی‌توان نیمچه نخ را به راحتی از روی بوبین باز کرد.

بنابراین باید ضمن اعمال کشش و نازک کردن فتیله آنرا تحت عمل فشردن قرار دهیم این کار توسط نوارهای مالشی صورت می‌گیرد که به دور غلتکهایی پیچیده شده است فاصله بین دو نوار (آپرون) قابل تنظیم است که متناسب با ضخامت نیمچه نخ می‌باشد. سرعت آپرون بالایی و پایینی یکسان است به علت حرکت نوسانی آپرونها توده حجم الیاف نیمچه نخ بین آپرونها ضمن مالش فشرده می‌شود.

تولید نخ :

ریسندگی عبارت است از عملیاتی که نیمچه نخ را به نخ تبدیل می‌کند به عبارت بهتر هدف از ریسندگی ایجاد نخ ظریف و محکم از نیمچه نخی است که استحکامی ندارد.

اهداف مرحله ریسندگی :

1- کشش دادن نیمچه نخ.

2- تاب دادن نخ تولید شده.

3- پیچیدن نخ به دور دوک ریسندگی.

ریسندگی نخ فاستونی در ماشین رینگ تمام تاب :

بوبین نیمچه نخ حاصل از فینیشر به ماشین رینگ تغذیه می‌شود و در قسمت قفسه تغذیه در بالای دستگاه قرار می‌گیرد و به نگهدارنده بوبین آویزان می‌شود.

نیمچه نخ در اثر کشیدن ایجاد شده در اثر حرکت غلتک تغذیه از روی بوبین باز می‌شود و پس از عبور از میله راهنما و شکاف راهنما وارد منطقه کشش رینگ می‌شود.

سیستم کشش شامل یک جفت غلتک تغذیه- دو آپرون با پایه و یک جفت غلتک (تولید) می‌باشد، تار عنکبوتی ظریف که از غلتکهای کشش بیرون می‌آید پس از تاب خوردن از راهنما عبور کرد، و توسط شیطانک به دور دوک پیچیده می‌شود شیطانک از جنس استیل سخت و مقاوم تهیه شده و به راحتی روی عینک می‌چرخد.

عینکی به میز عینکی متصل است. اجزای متصل ماشین ریسندگی رینگ شامل قفسه بوبین، سیستم کشش و قسمت تاب و پیچش عینکی به صورت توأم انجام می‌شود. در هنگام پیچش نخ به دور دوک میز رینگ بالا و پایین می‌رود و پس از پیچش هر لایه نخ روی دوک، میز متناسب با ضخامت نخ کمی بالا می‌آید. در زیر غتکهای کشش یک منطقه هواکش قرار دارد جهت مکش نخهای پاره شده زیر هر نخ یک لوله جهت مکش وجود دارد که تمامی این لوله‌ها به یک لوله اصلی متصل می‌باشند.

هوا از انتهای این لوله توسط یک فن مکش می‌شود. روی رینگ معمولاً سیستم مکنده هوا و دمنده هوا جهت تمیز کردن محیط کار و مکش گرد و غبار نصب می‌شود. تاب نخ می‌تواند Z یا S باشد که با تغییر دور موتور و جابجایی دنده‌ها امکان‌پذیر می‌باشد.

سیستم کشش 3 بر 3 می‌باشد که زاویه‌دار است. در آخرین جفت غلتک یعنی جفت غلتک کشش (تولید) هر چقدر مثلث ریندگی کوچکتر باشد مطلوبتر است زیرا تعداد الیاف کوتاهی که شناور شده است کمتر می‌شود بنابراین تعداد الیاف در سطح مقطع لیف (n) بیشتر می‌شود.

اهداف موردنظر در ماشین ریسندگی رینگ را می‌توان به صورت زیر تقسیم‌بندی کرد :

نحوه عملکرد ماشین ریسندگی رینگ :

1- تقلیل وزن مخصوص خطی نیمچه نخ جهت تبدیل به نخ.

2- استحکام بخشیدن به رشته الیاف از طریق اعمال تاب.

3- پیچش نخ تولیدی برروی بسته‌ای مناسب جهت حمل و نقل، نگهداری و انجام عملیات بعدی.

سیستم سایرو

یکی دیگر از سیستمهای ریسندگی که در واقع جزء ریسندگی مدرن می‌باشد سیستم ریسندگی سایرو می‌باشد در این تکنولوژی جدید با حذف عملیات دولاتابی یا T. F. O فضای بیشتری از سالن در اختیار ماشین تولید نخ می‌تواند قرار گیرد.

تفاوت ماشین رینگ معمولی با ماشین رینگ سایرو در این است که در ماشین رینگ سایرو دو نیمچه نخ وارد مرحله کشش می‌شود بنابراین راهنما در ماشین سایرو به صورت دوتایی می‌باشد. در یک منطقه بعد از عبور نیمچه نخها از غلتک عقبی نیمچه نخ از کندانسور میانی عبور می‌کند.

هدف از استفاده از کندانسور میانی جلوگیری از تداخل و در هم رفتن نیمچه نخها بین این دو غلتک می‌باشد به همین منظور بین غلتک جلویی وسطی از کندانسور اصلی استفاده می‌شود. بعد از عبور نیمچه نخها از غلتک جلویی رشته‌ها از سیستم کنترل پارگی BOD که در زیر سیستم کشش قرار گرفته است عبور می‌نماید. این کنترل‌کننده دائماً نخهای عبوری از خود را کنترل می‌کند و این اطمینان را به ما می‌دهد که نخ دولاشده برروی ماسوره پیچیده می‌شود.

قسمت مقدماتی بافندگی

پس از اینکه ماسوره‌ها از روی ماشینهای رینگ جمع‌آوری شد در داخل گاری قرار گرفته و آنها را به قسمت خلاء بخار می‌برند. در این قسمت ماسوره‌ها در داخل گاریهای مخصوص قرار می‌گیرد و به داخل محفظه‌ای بسته می‌شود این محفظه‌های دیگ مانند با دمیدن بخار و افزایش فشار باعث ایجاد تثبیت در نخها می‌شود. نخهای ماسوره پس از عمل تاب در هنگام بازشدن یک حالت پاملخی در آنها دیده می‌شود. که این حالت در مورد نخهای دولا نیز صادق است به همین منظور بوبین نخهای دولا را نیز در این دستگاه قرار می‌دهند.

میزان فشار دما برای دستگاه اتوکلاو :

1- برای نخ تک لا به مدت 10 دقیقه، فشار 7/0 اتمسفر و دمای 80 درجه سانتیگراد.

2- برای نخهای دولا به مدت 40 دقیقه، فشار 7/0 اتمسفر و دمای 80 درجه سانتیگراد.

دستورالعملهای اپراتوری- خلاء بخار :

1- تحویل دستگاه از پست قبل

2- جمع‌آوری بوبین دولا و ماسوره‌ها از روی ماشین‌آلات و حمل و نقل آنها

3- بخار زدن نخهای دولا و یک لا به مدت‌های ذکر شده و فشار معین

4- کنترل درجه حرارت و فشار و بخار دستگاه

5- اطلاع به سرشیفت در صورت خرابی دستگاه

6- تمیز کردن و تحویل به پست بعد

دستگاه بوبین پیچی (Auto coner)

در کارخانه سه دستگاه بوبین پیچی وجود دارد که محصول شرکت schlafhorst می‌باشد و مدلهای آنها در جدول مربوط به مشخصه ماشین‌آلات ذکر شده است. در کارخانه به هر دستگاه یک کارگر اختصاص داده می‌شود که کارگر وظیفه تغذیه ماسوره به داخل خشابهای ماشین و همین‌طور عمل داف ماشین را عهده‌دار است. در دو نوع از این ماشین‌ها عمل داف به صورت اتوماتیک صورت می‌گرفته که اکنون از کار افتاده و استفاده نمی‌شود.

ابتدا ماسوره‌ها را داخل خشابها قرار داده که ظرفیت هر کدام 6 عدد می‌باشد نخ هریک از ماسوره‌ها را داخل سوراخی که مکش هوا در آن وجود دارد قرار داده و ماسوره جدید در صورت تمام شدن ماسوره قبلی جایگزین می‌شود. ابتدا نخ از یک چنگال گذشته به سیستم دیسکی می‌رسد تا کشش لازم در آن اعمال شود و بعد از آن به قیچی دستگاه رسیده و سپس به قسمت اوستر uster دستگاه یا همان سیستم کنترل نایکنواختی می‌رود سپس به درام شیاردار رسیده و در نهایت بر روی بوبین پیچیده می‌شود.

اوستر دستگاه که از نوع quantum می‌باشد در صورت مشاهده نایکنواختی دستور قطع کردن نخ را به قیچی صادر کرده و قیچی نیز نخ را قطع می‌کند برای گره زدن دوباره با روی مکنده بلند از پایین به قسمت بالا رفته مقداری نخ را از روی بوبین باز کرده و به سمت پایین می‌آورد بازوی مکنده کوچک نیز که نخ ماسوره را در خود دارد به سمت بالا حرکت کرده و هر دو نخ را در داخل گره زن قرار می‌دهند در این هنگام دو سر نخ به هم گره زده شده و اضافی آن که شامل نایکنواختی می‌باشد توسط قیچی جدا می‌شود باید توجه داشت در صورتی که نخ از زیر چنگال پاره شود دیگر بازویی کوچک به نخ ماسوره در حال بازشدن دسترسی نداشته و در این حالت ماسوره عوض می‌شود.

همچنین باید به این نکته دقت کرد که با توجه به تاب نخ سیستم گره زن دستگاه متفاوت می‌باشد برای نخهای تک لا که تاب S می‌دارند سیستم گره زن دارای یک شیار کج است اما در مورد نخهای سایر دولا که تاب Z دارند دارای 2 شیار به صورت کج می‌باشد لازم به ذکر است که کاتالوگهای مربوط به سیستم گره زن- داف و سرعت و ترمز شیار دارد در قسمت ضمائم موجود است.

سرویس و نگهداری دستگاه اتوکار :

هفتگی : - بازدید کلی قسمتهای دستگاه (تسمه نقاله، تسمه و موتور هواکش، ...)، قیچیها موتور هواکش

- بازدید هواکش بادبزن و شست و شوی توری داخل آنها

- تمیز کردن : چشمها، راهنمای نخ