مواردی را که باید در مهدکودک مورد مشاهده قرار داد:
1- وضع فیزیکی مهدکودک:
- ساختمان دور از خیابان اصلی و شمالی بود و از سر و صدا دور بود.
- ساختمان دارای یک زیرزمین مناسب و عاری از رطوبت بود که شامل دو اتاق، هال و یک سرویس بهداشتی بود که برای کودکان 4 ماه تا 2 سال در نظر گرفته شده بود. دمای مناسبی داشت و با پرده های زیبا عروسکی تزئین شده بود در یک اطاق سه تخت و فضای بزرگی برای بازی داشت و اتاق دیگر برای تعویض لباس بچه در نظر گرفته شده بود.
در طبقه بالا 5 اتاق، 2 توالت فرنگی و 1 توالت معمولی، آشپزخانه ای بسیار بزرگ اپن و یک هال بزرگ داشت.
مساحت کل ملک 600 متر مربع بود که در باغستان کرج واقع می باشد.
آدرس: کرج، باغستان غربی، بوستان 14، روبروی مخابرات، پلاک 1، 457 تلفن 4308316
- مساحت اطاقها متناسب با تعداد کودکان بود و دارای تهویه هوا بودند.
- تمام اطاقها از نور کافی برخوردار بوند.
- از رنگهای بنفش، صورتی و سفید برای رنگ آمیزی استفاده شده بود.
- فقط یک کلاس کودکان قادر بودند از پشت پنجره اطاق به راحتی فضای حیاط را مشاهده کنند.
- پریزهای برق دارای روپوش ایمنی بود.
- در اطاقها قفسه کافی جهت نگهداری لوازم شخصی هر کودک به طور مجزا وجود داشت.
- مساحت حیاط مهد به اندازه کافی بزرگ بود تا کودکان بتوانند آزادانه و بدون اینکه به یکدیگر برخورد کنند بازی کنند. (حدود 200 متر مربع)
- مهدکودک دارای استخر بود که با نرده دور تا دور آن زده شده بود.
- ساختمان مهدکودک برای زیرزمین و طبقه بالا دارای پلکان بود. ابتدا و انتهای پله ها ایمن شده بود و عرض و ارتفاع مناسب داشت.
- کلیه دربها و پنجره ها از نظر ایمنی طوری طراحی شده بود که کودکان به راحتی نمی توانستند آنها را باز کنند. نوک سر پنجره ها بالای سر کودکان نبود.
- پنجره ها مجهز به تور سیمی می باشند.
- دربها و پنجره ها دارای حفاظ مناسب بودند.
- دستشویی و توالت مناسب کودکان پیش دبستانی نبود. دستشویی بلند و دو تا از توالتها فرنگی بود.
- کف فضای داخل مرکز (اطاقها و راهروها) با موکت پوشانده شده بود.
- زمین حیاط بازی با موزائیک و محوطه اسباب بازی با شن پوشانده شده بود.
2- وضعیت بهداشت، ایمنی و تغذیه در مهدکودک:
- فضای اطاقها، صندلیها، وسایل کمک آموزشی، اسباب بازیها از نظافت لازم برخوردارند. در قسمت شیرخوار محل تعویض لباس داشتند.
- در هر اطاق سطل زباله دردار وجود داشت.
- ملحفه تشک، پتو و بالش مناسب وجود داشت.
- صابون در تمام سرویسهای بهداشتی کودکان، دستمال کاغذی (لور) در محلی مناسب برای استفاده کودکان قرار داشت.
- در مهدکودک طبخ غذا نداشتند.
- صورت میان وعده های بچه ها به صورت برنامه فتوکپی شده به مادرها داده شده بود و نمونه ای از آن روی دیوار نصب شده بود «نمونه ای از آن ضمیمه می باشد.»
- کودکان موظف به شستن دستهای خود قبل از صرف میان وعده بودند.
- تغذیه کودکان از خانه آورده می شد و در مهد فقط مصرف می کردند.
- کودکان برای خوردن میان وعده مستقلا عمل می کردند و دو نفری به مربی نیازمند بودند.
- برای صرف غذا مکان مخصوصی در مهدکودک در نظر گرفته شده بود.
3- وسایل، تجهیزات و اسباب بازیهای مهدکودک
- تجهیزات و اسباب بازیها جوابگوی نیاز گروههای مختلف سنی کودکان بود.
- تجهیزات و اسباب بازیها در وضعیت مطلوب به نظر می آمدند شکسته و ناقص نبودند.
- تعداد و مقدار اسباب بازیها نسبت به تعداد کودکان هر کلاس کافی به نظر می آمد.
- هر کلاس مجهز به کتابخانه کوچک بوده که در حد دسترسی کودکان نیز بود.
- تعداد کتابهای قصه نسبت به تعداد کودکان کافی بود و متناسب با گروه سنی مورد نظر بود.
- کلاسها در حد مطلوب و جذاب تزئین شده بود. دور تا دور اطاقها با یونولیتهای یک متر در یک متر نقاشی شده و نایلون گرفته شده بود.
- کلاس و راهرو به مراکز رغبت تقسیم بندی شده بود؛ دو چادر کوچک برای بازی در گوشه از راهرو بود. اتاق کوچکی برای اسباب بازی و محل بازی بود، سکویی برای اجرای نمایش در راهرو قرار داشت که با هماهنگی با مدیر، کلاسها از فضای راهرو مشترک استفاده می کردند.
- برنامه آموزشی سالانه در دفتر مدیر نصب شده بود و برای هر هفته یک واحد کار در نظر گرفته بودند که به شکل بسیار زیبا و گاهی برجسته در آورده بودند.
- برنامه آموزشی هفتگی و روزانه نیز داشتند.
- مهد دارای ضبط صوت و تلویزیون بود که کلاسها از آن استفاده می کردند.
- در زمان بازدید برنامه آموزشی در حال اجرا با برنامه نصب شده مطابقت داشت.
- میز و صندلی مناسب با قد و تعداد کودکان وجود داشت.
- در کلاسها موکت فرشی یا تکه ای وجود نداشت.
- کپسول اطفاء حریق به تعداد کافی نصب گردیده بود.
4- نحوه اجرای برنامه های آموزشی مهدکودک توسط مربیان:
- برنامه های آموزشی از قبل برنامه ریزی شده بود.
- مربی سعی در متمرکز کردن حواس کودکان قبل از شروع برنامه آموزشی یا کار گروهی داشت. به کودکان می گفت حالا می خواهیم کارمان را شروع کنیم بعد از این حرف همه «بسم ا... الرحمن الرحیم، به نام خداوند بخشنده مهربان» می گفتند. چند سوره و شعر که قبلا با آنها کار شده بود می پرسید و موضوع هفته و تقویم را سؤال می کرد و بعد به آموزش می پرداخت. در بین فعالیتها به بچه ها استراحت می داد.
- محتوای برنامه آموزشی متناسب با گروههای سنی مورد نظر بود.
- مدت اجرای فعالیت آموزشی در کودکستان 10 دقیقه و در پیش دبستانی 15 دقیقه و گاهی کمتر بود.
- کودکان علاقه و رغبت به انجام برنامه های آموزشی از خود نشان می دادند.
- برنامه آموزشی روزانه کودکان به ترتیب بود و از نظم خاصی با در نظر گرفتن نیازهای جسمانی، ذهنی، عاطفی و اجتماعی کودکان در نظر گرفته شده بود.
- برنامه های روزانه در مهدکودک قابلیت انعطاف پذیر داشتند.
- برنامه های آموزشی به طور مجسم و نیمه مجسم اجرا می شد.
- مربی در اجرای برنامه های آموزشی از خود صبر و حوصله نشان می داد و با شتاب و عجله به کار آموزش کودکان نمی پرداخت.
- در حین انجام فعالیت مربی از ایجاد تبعیض میان کودکان احتراز می ورزید.
- هنگام انجام فعالیت آموزشی سعی در از بین بردن سایر محرکهای زاید از موقعیت یادگیری توسط مربی و سایر مسئولین می شد.
- نمونه واحد کار هفته در اطاقها در محل مناسب نصب شده بود.
- در آموزش کودکان از وسایل سمعی و بصری استفاده می شود.
- در زمان بازدید برنامه آموزشی در حال اجرا با برنامه نصب شده مطابقت داشت.
- در برنامه ریزی روزانه استفاده از فضای باز منظور شده و اجرا می گردید.
- شستشوی روزانه دستهای کودکان قبل و بعد از هر تغذیه در برنامه ریزی پیش بینی شده بود.
- در برنامه روزانه مرحله فعالیت و استراحت متعاقب هم قرار داشت.
- در برنامه روزانه ساعت خواب و استراحت پیش بینی شده، اجرا می شد. برنامه 5 تا 15 دقیقه کار می کردند و بعد استراحت می کردند که شامل نرمش بین کار، خوردن تغذیه، دیدن تلویزیون، موسیقی، بازی در حیاط بود.
- واحد کار هفته شامل: بحث و گفتگو، نکات بهداشتی و ایمنی، نکات اجتماعی و اخلاقی، زبان آموزی، مفاهیم علوم ریاضی، نقاشی، کاردستی، بازی، قصه، داستان و شعر و نمایش بود.
- در برنامه روزانه استفاده از فضای باز منظور شده و در شرایط خوب هوا، اعمال می گردید.
5- رفتار مربیان و مسئول مهد با یکدیگر با والدین و به ویژه با کودکان
- مربیان و مسئولین مرکز، کودکان را در همه موارد مورد حمایت و محبت خود قرار می دادند.
- مربیان سعی در به وجود آوردن محیطی امن و قابل اطمینان برای کودکان بودند. بچه ها شاد می آمدند و شاد می رفتند.
- مهدکودک رابطه مطلوب با والدین برقرار می کرد.
- مربیان به طور آزادانه با والدین ارتباط مستقیم می توانستند داشته باشند.
- روشهای تربیتی جهت کنترل و اجرای قوانین در مرکز.
محرومیت از کلاس
محرومیت از بازی
محرومیت از دیدن تلویزیون
- قوانین مهدکودک برای کودکان روشن بود اما آگاهی نیاز به گوشزد هم بود.
- مربیان و مسئولین همیشه سعی داشتند کودکان را به طور مثبت راهنمایی کنند.
6- کودکان
- مشاهده رفتار کودکان در محیط طبیعی انجام شد. مانند: بازی، برقراری ارتباط با سایر همسالان، غذا خوردن، میزان زمان صرف شده در فعالیتهای مختلف، خلاقیت کودکان در حین انجام فعالیتها، ارتباط کودک با بزرگسالان در مهدکودک، وضعیت خواب کودک در مهد، رشد گفتاری (ادراک شنوایی، بیان کلامی و لغات)، رشد شناختی (مفاهیم)، رشد حرکتی (کوچک و بزرگ)، رشد عاطفی و اجتماعی.
- مشاهده مشکلات رفتاری کودکان
لکنت زبان یک مورد، سرپیچی از مقررات 3 مورد، عدم همکاری در امور محوله یک مورد مشاهده شد.
7- چگونگی پرونده های آموزشی و پزشکی کودکان مهدکودک که در دفتر مهدکودک موجود بود.
این موارد وجود داشت:
- کپی شناسنامه پدر و مادر صفحه اول و دوم و کپی شناسنامه کودک
- کپی کارت واکسیناسیون
- 2 قطعه عکس از کودک، یک قطعه عکس از پدر و مادر
- گواهی صحت مزاج از پزشک به تاریخ روز
8- فرمهای ارزشیابی کودک، والدین و سایر فرمهای موجود در مهدکودک
فرمهای ارزشیابی کودک پیوست می شود.
«واحد کار خانواده»
هدف های کلی:
- آشنایی بیشتر با خانواده و وظایف هر یک
- آشنایی عمیق تر با مفهوم پدربزرگ و مادربزرگ (خانواده هسته ای و گسترده)
- آشنایی عمیق تر با مفاهیم دایی، خاله، عمه و عمو
- یاد دادن شعری در مورد خانواده