گزارش کارآموزی پست برق فوق توزیع در کارخانه آلومینیوم اراک

سه خط 132 کیلوولت از ایستگاه اصلی انجیرک (ایستگاه400kv) وارد کارخانه آلمینیوم اراک می شود این خطوط عبارتند از خط 701 ، 709 و 708 که خطوط 701 و 709 از ایستگاه شازندمی آیندو به ترتیب ترانسهای T2 , T1 این ایستگاه را برقرار می کنند  

 پست این کاخانه دارای آرایش فیوزی می باشدو فاقد کلید قدرت ورودی (بریکر ) 132 کیلوولت می باشد و جهت حفاظت از پاورفیوزهای 132 کیلوولت استفاده شده که البته بسیار مشکل ساز است در صورت بروز فالت از سمت فشارقوی این پاورفیوزها با قطع شدن لینک موجود در آنها باز می شوند و باعث خروج ترانس های مربوطه می شوند البته زمانی که فالت از سمت فشارضعیف باشد در صورتیکه قدرت و سرعت فالت به قدری باشد که بریکر خروجی ترانس فرصت کافی برای عملکرد نداشته (بریکر به موقع عمل نکند ) باز هم احتمال سوختن لینک و بازشدن این پاورفیوزها وجود دارد.

این پست دارای چهارفیوز خروجی می باشد ، بریکرهای خروجی ایستگاه ، یازده کیلوولت از نوع بریکر روغنی می باشند که مشخصات این بریکرها مشابه هم و به شرح ذیل می باشد :

مشخصات یکی از بریکرهای یازده کیلووات خروجی

نام تجهیز = کلیدقدرت

شماره کلید = 3042

(مشخصات شناسنامه ای )

کشور سازنده = ژاپن

کارخانه سازنده = INOUE ELECTRIC         شماره سریال = 82164349

سال ساخت = 1983

(مشخصات فنی )

تایپ کلید =  30TEO-150-MS                 ولتاژ وصل کننده موتور=  AC 230 V

نوع کلید = روغنی                                         ولتاژ قطع کننده موتور = DC 110 V

ولتاژ نامی =  38kv                                         جریان وصل کننده موتور = 6 A

جریان نامی = 1200 A                                   جریان قطع کننده موتور = 5 A

سطح عایقی نامی (BIL) = 200 kv

استاندارد = IEC-56

وزن کلید با روغن = 1620 kg

حجم روغن = 300 L

پست دارای دو ترانس (11kv / 400 v) جهت تغذیه برق مصرفی ایستگاه شامل روشنایی معابر برق تغذیه بریکرها ( جهت قطع و وصل) و همچنین تغذیه رله ها می باشند .

ترانسهای مصرف داخلی (11kv / 400 v) از طریق کت فیوز حفاظت می شوند که این کت فیوزها از نوع . . . آلپر می باشند و در بالای ترانسهای بر روی استراکچر نصب می شوند .

ایستگاه دارای دو بانک خازنی جهت اصلاح ضریب قدرت می باشد بانک خازنی شماره1 (SC1) و بانک خازنی شماره 2 (SC2) می باشد .

بانک خازنی شماره 1 : SANGAMO ، آمریکائی ، روغنی ، 4/8 مگاوات ظرفیت داردو 24 فیوز دارد .

بانک خازنی شماره 2: پارس الکتریک ، ایرانی ، گازی ، 3/6 مگاوات ظرفیت دارد و 18 فیوز دارد .

مشخصات ترانس  مصرف داخلی :

ساخت ایران ترانسفورماتور ( ترانسفورماتور صنعت ری ) :

1383      IEC 600076  : سال ساخت    222140 : شماره سریال      5541C : T SUN  : مدل

CONT : طرز کار           50H2 : فرکانس           PT : نوع                315KVA : قدرت اسمی

40 C : طرز کار                     Dyn5 : گروه                           11000/400/231 v   : ولتاژ اسمی

3 sec  : زمان ماکزیمم استفاده کوتاه               A  : نوع عایق بندی              455 A : جریان اسمی

                                                                  300 kg    oil   IEC   60296  Class  : وزن روغن

ONAN  : نوع خنک کننده                                                                      1205 kg  : وزن کل

فصل دوم : سیستم شماره گذاری تجهیزات

 پستهای فوق توزیع و انتقال جهت شماره گذاری تجهیزات از اعداد و حروف بصورت خاصی استفاده می شود که شناخت و آشنایی با این اعداد و حروف برای اپراتورهای پست ها لازم و ضروری می باشد لذا در اینجا جهت آشنایی با روش شماره گذاری تجهیزات در پست ها توضیحاتی داده می شود .

سیستم شماره گذاری تجهیزات :

1- شماره گذاری خطوط :

در شماره گذاری خطوط انتقال از دو حرف و سه رقم استفاده می گردد. برای مثال خط 400 کیلوولت AH912 (اراک – رودشور) ، حرف A علامت شناسایی ایستگاه اراک و حرف H مربوطه به علامت شناسایی ایستگاه رودشور و اولین رقم بعد از حروف شناسایی ، نشان دهنده ولتاژ (مطابق جدول شماره1) و دو رقم بعدی نشانگر نوع تجهیزات طبق ( جدول شماره 2)
می باشند .

2- شماره گذاری ترانسفورماتورهای قدرت :

برای شماره گذاری مبدلهای قدرت با هر ظرفیتی ابتدا از حرف T و بدنبال آن از شماره های متوالی (1-20) استفاده می شود مانند : T20. . . , T2 , T1 .

3- شماره گذاری تجهیزات متصل به ترانسفورماتورها :

برای شماره گذاری تجهیزات متصل به ترانسفورماتورها (سکسیونر، کلید ، برقگیر ، ترانس جریان ، ترانس ولتاژ، ترانس مصرف داخلی ، سکسیونر زمین و شینه) از یک عدد چهاررقمی استفاده می شود که اولین رقم طبق جدول شماره1 از اعداد 0-9 طبق جدول شماره 2 از اعداد 40-59 که بیانگر نوع دستگاه (ترانس) و در آخر از اعداد 0-9 طبق جدول شماره 3که نشان دهنده نوع تجهیزات است ، استفاده می شود. برای مثال جهت شماره گذاری سکسیونر
230 کیلوولت ترانسفورماتور T1 به ترتیب ذیل عمل می گردد. ابتدا عدد 8 نمایانگر سطح ولتاژ 230 کیلوولت ، سپس عدد 4 نمایانگر دستگاه( ترانس ) و پس از آن عدد 1 نمایانگر شماره ترانس و در آخر از عدد 6 طبق جدول شماره 3 که بیانگر سکسیونر مربوط به مبدل به شماره (8416) می باشد استفاده می شود .

4- شماره گذاری ترانسفورماتورهای ولتاژ :

ترانسفورماتورهای ولتاژ با توجه به نوع و محل اتصال تجهیزات به پنج حالت شماره گذاری می گردند . توضیح اینکه فقط برای حالتهای اول و چهارم در شماره گذاری از حرف شناسایی استفاده می گردد.

1-4- حالت اول : اتصال به خط

در این حالت ابتدا از حرف شناسایی نام ایستگاه و سپس به ترتیب از اعداد 0-9 نمایانگر سطح ولتاژ دو رقم آخر شماره خط طبق جدول شماره 2 و در آخر از حروف اختصاری نوع و شماره مبدل (C.V.T , VT , PT , CC , ET , PC , E.V.T , T.C.T) استفاده می گردد .

برای مثال C.V.T متصل به خط 230 کیلوولت 828 MN (گرمسار- سمنان ) بصورت M828 C.V.T شماره گذاری می گردد که در آن M حرف شناسایی نام ایستگاه گرمسار ، 8 سطح ولتاژ (kv230) و 28 دو رقم آخر شماره خط و در آخر نوع تجهیزات که در اینجا C.V.T می باشد ، قید می گردد .

2-4- حالت دوم : اتصال به ترانس قدرت

در این حالت برای شماره گذاری مبدلهای ولتاژ ، ابتدا از حرف T که مخفف نام ترانس است و سپس شماره توالی ترانس و در آخر حروف اختصاری ترانس ولتاژ مربوطه را اضافه کنیم، برای مثال ترانس ولتاژ شماره 1 (از نوع PT) متصل به ترانس قدرت شماره 3 (T3) بصورت T3PT1  شماره گذاری می گردد که در آن T مخفف ترانس قدرت ، عدد 3 شماره مبدل و PT نوع ترانس ولتاژ و عدد 1 نشان دهند شماره مبدل ولتاژ می باشد.

3-4- حالت سوم : اتصال به ژنراتورها

شماره گذاری همانند حالت 2 بوده با این تفاوت که بجای حرف T (مخفف ترانس قدرت) حرف G مخفف ژنراتور استفاده می گردد ، مانند G11PT که G11 مخفف ژنراتور
شماره 11 و PT مخفف ترانس ولتاژ از نوع PT می باشد.

4-4- حالت چهارم : اتصال به شینه

در این حالت شماره گذاری با استفاده از حرف شناسایی نام ایستگاه در ابتدا و سپس رقم نشان دهنده سطح ولتاژ طبق جدول شماره 1 و پس از آن شماره شینه ای که مبدل ولتاژ بدان متصل است و در آخر نوع مبدل ولتاژ انجام می گیرد .

5-4- حالت پنجم : اتصال به ترانس مصرف داخلی و ترانسهای زمین

انواع ترانسهای مصرف داخلی برحسب نوع با حروف GT و ET و SS نشان داده می شوند شماره گذاری ترانسهای فوق الذکر با استفاده از حروف مبدلها و حروف مربوط به ترانسفورماتورهای ولتاژ انجام می گیرد. مانند (GT4PT) SS4PT که SS4 نشان دهنده ترانس مصرف داخلی شماره 4 و PT ترانس ولتاژ متصل به ترانس مصرف داخلی شماره 4
می باشد  .

در تمام موارد پنج حالت فوق الذکر تعداد مبدلهای ولتاژ برای هرفاز با علامت  نشان می دهیم مانند مبدل ولتاژ بر روی فاز S که با علامت  در کنار مجموعه شماره گذاری شده با دستگاه مشخص می شود.

5- شماره گذاری ترانسفورماتورهای جریان :

شماره گذاری ترانسفورماتورهای جریان به همان روش شماره گذاری ترانسفورماتورهای ولتاژ در پنج حالت انجام می پذیرد و در کلیه حالات بجای حروف اختصاری نوع ترانس ولتاژ ، حروف اختصاری ترانس جریان قرار می گیرد . مانند ترانسهای جریان مربوط به کلید کوپلاژ در ایستگاه گرمسار که بصورت M 881 CT1 و M 881 CT2 شماره گذاری
شده اند. M حرف شناسایی نام ایستگاه ، عدد 8 نماینده سطح ولتاژ و عدد 81 طبق جدول شماره 2 نشان دهنده تجهیزات مربوط به کلید کوپلاژ شماره 1 و در آخر CT1 و CT3 نشان دهنده مبدلهای جریان شماره 1 و 2 متصل به طرفین کلید کوپلاژ می باشند .

6- شماره گذاری ترانسفورماتورهای زمین :

ترانسفورماتورهای زمین (ET , GT) با توجه به محل اتصال ، شماره گذاری می گردند .

7- شماره گذاری مولدها و ژنراتورها :

برای مشخص نمودن واحدها از حرف H برای واحدهای برق آبی ، S برای واحدهای بخار معمولی ، G برای واحدهای توربین گاز ، D برای مولدهای دیزلی و حروف NUC برای مولدهای اتمی استفاده می شود . در نیروگاههای سیکل ترکیبی مولدهای بخاری با
S-COMB و مولدهای توربین گاز با G-COMB مشخص می گردند . شماره گذاری ژنراتور مولدهای برق آبی و بخاری ( اعم از معمولی و یا اتمی) با استفاده از توالی ارقام از 1 تا 10 و شماره گذاری ژنراتور مولدهای برق آبی و بخاری (اعم از معمولی و یا اتمی ) با استفاده از توالی ارقام از 1 تا 10 و شماره گذاری ژنراتور مولدهای توربین گاز با استفاده از توالی از 11 لغایت 20 ، انجام می گیرد .

توضیح :

قبلاً در مناطقی که فقط نیروگاه گازی وجود داشته از شماره های (9-1) که مخصوص مولدهای بخاری- اتمی ، سیکل ترکیبی است ، نیز استفاده شده که تدریجاً تصحیح می گردد.

8- شماره گذاری شینه ها :

برای شماره گذاری شینه ها از یک عدد دو رقمی با توجه به سطح ولتاژ استفاده می شود که رقم اول نشان دهنده سطح ولتاژ و رقم دوم شماره توالی شینه ها (1-9) می باشد .

توضیح اینکه در ایستگاههائی که شینه ها در دوقسمت نسبتاًطولانی (حدود 1 کیلومتر) از هم قرار دارند و توسط یک یا چند خط به یکدیگر متصل گردند ، برای جلوگیری از تناقص در دستورالعملها، خط یا خطوط ارتباطی یک شینه در نظر گرفته می شوند .

9- شماره گذاری راکتورها :

راکتورها با حرف R نشان داده می شوند ، با توجه به نحوه اتصال ، به سه روش شماره گذاری می گردند .

1-9- حالت اول : اتصال به خط

راکتورهای متصل به خط با استفاده از ترکیب حرف شناسائی ایستگاه ، شماره خط و در انتها حرف Rکه مشخص کننده راکتور می باشد ، شماره گذاری می شوند.

2-9- حالت دوم : اتصال به ترانس (سیم پیچ سوم)

در این حالت با توجه به شماره ترانس و اتصال راکتور به سیم پیچ سوم آن شماره گذاری انجام می گیرد .

مثال : راکتور مربوط به ترانس T2 (متصل به سیم پیچ سوم) بصورت R2 نامگذاری می گردد.

در مورد راکتورهایی که با استفاده از سیم پیچ سوم ترانس ، امکان اتصال به هر دو ترانس بصورت یک مجموعه (دومبدل مشترک موازی ) وجود داشته باشد شماره گذاری راکتورها با استفاده از شماره توالی مبدل قدرت با رقم پائین تر انجام می گیرد.

3-9- حالت سوم : اتصال به شینه

برای شماره گذاری راکتورهای متصل به شینه ، ابتدا از حرف شناسائی R (راکتور) و سپس از شماره توالی 1 الی 20 استفاده می گردد .

10- شماره گذاری خازنها و جبران کننده ها :

شماره گذاری خازنها به همان روش شماره گذاری راکتورها بوده با این تفاوت که بجای حرف R مخفف راکتور حرف C یا SC مخفف خازن یا جبران کننده استفاده می گردد.

11- شماره گذاری برقگیرها :

برقگیرها با حروف اختصاری LA مشخص و برای شماره گذاری با توجه به محل اتصال به خط ، مبدل راکتور ، خازن ، ژنراتور و شینه شماره گذاری می گردند. برای شماره گذاری برقگیرهای مربوط به خطوط یا شینه ها ابتدا از حرف علامت شناسائی ایستگاه و سپس به ترتیب رقم نشان دهنده سطح ولتاژ ، شماره خط یا شینه و در آخر حرف LA  مخفف برقگیر استفاده می گردد.. در مورد شماره گذاری برقگیرهای شینه مثلاً برای شماره گذاری برقگیر مربوط به شینه 85 ابتدا حرف شناسائی ایستگاه اصفهان (S) سپس به ترتیب رقم نشان دهنده سطح ولتاژ و شماره شینه (85) در آخر حروف LA مخفف برقگیر را اضافه می کنیم که بصورت S85LA شماره گذاری می گردد.

برای شماره گذاری برقگیرهای متصل به مبدل و ژنراتور ، راکتور ، خازن ، جبران کننده و موارد مشابه ، ابتدا کد مربوط به نام مبدل (T) ، ژنراتور (G) ، راکتور (R) ، خازن (C) ، جبران کننده (SC) ، شماره توالی دستگاه اصلی و در آخر مخفف حرف LA مربوط به برقگیر را اضافه می کنیم .

در مواردی که تعداد برقگیرهای متصل به تجهیزات فوق الذکر بیش از یک دستگاه باشد از شماره های متوالی (20-1) استفاده می شود .

12- شماره گذاری اتصالات انشعابی (T-OFF) :

برای شماره گذاری خطوط انشعابی ، ابتدا J (JUNCTION) و سپس شماره توالی با توجه به تعداد انشعابها ذکر می گردد. مانند انشعاب از خط MN828 ( سمنان - گرمسار ) بطرف فروسیلیس که بصورت J1 می شود .

13- شماره گذاری کابلها :

در شماره گذاری کابلها با توجه به نوع اتصال (خط ، مبدل ، خازن ، راکتور و ژنراتور) بصورت ذیل عمل می گردد :

- برای اتصال به خط ابتدا علامت مشخصه ایستگاه ، سپس رقم نشان دهنده سطح ولتاژ و بعد از آن شماره خط و در آخر از حروف CA ، مخفف کابل استفاده می شود.

- در سایر موارد نیازی به ذکر علامت مشخصه نام ایستگاه و سطح ولتاژ نبوده و تنها با اضافه نمودن حروف CA بعد از تجهیزات کابلهای ذیربط شماره گذاری می گردند .

14- شماره گذاری تجهیزات ولتاژ پائین :

مدارهای الکتریکی که از ترانسفورماتورهای ولتاژ و مصارف داخلی تجهیزات در ایستگاهها منشعب می شوند با حرف F شماره گذاری می گردند ، بدینصورت که پس از نام و شماره تجهیزات مربوطه باتوجه به تعداد مدارهای الکتریکی منشعب ، حرف F در آخر اضافه می گردد . مانند مدار الکتریکی منشعب از مبدل ولتاژ شماره 1 که بصورت PTF1 شماره گذاری و مشخص می گردد . چنانچه از یک دستگاه بیش از یک مدار منشعب شود شماره گذاری بصورت متوالی انجام خواهد شد مانند : PT1F2   ,   PT1 F1